Służba Zdrowia - strona główna
SZ nr 9–16/2013
z 21 lutego 2013 r.

Stuknij na okładkę, aby przejść do spisu treści tego wydania

>>> Wyszukiwarka leków refundowanych

Ocena ekonomiczna leków stosowanych w stwardnieniu rozsianym

Rafał Zyśk

W analizach ekonomicznych w procesie oceny technologii medycznej możliwe jest zastosowanie różnych perspektyw, m.in. perspektywy płatnika, społecznej, pacjenta, szpitala, pracodawcy itd. Ze względu na funkcjonalność podczas podejmowania decyzji o alokacji środków na poziomie centralnym, najczęściej stosowanymi przez decydentów są: perspektywa płatnika i perspektywa społeczna. Jednak w przypadku niektórych chorób jedynie perspektywa społeczna jest w stanie oddać rzeczywistą wartość ekonomiczną danej technologii medycznej.

Takimi chorobami są przede wszystkim schorzenia przewlekłe powodujące u części chorych długotrwałą niezdolność chorego do pracy, schorzenia prowadzące do trwałej niepełnosprawności, inwalidztwa, skutkujące znaczącym obciążeniem ekonomicznym społeczeństwa nie związanym z wydatkami płatnika publicznego. Jaskrawym przykładem takiego właśnie problemu zdrowotnego jest stwardnienie rozsiane. Przyjęcie w analizach ekonomicznych określonej perspektywy może w tym przypadku mieć pewien wpływ na wyniki analizy efektywności kosztowej ocenianych przez AOTM nowych terapii stosowanych w SM.

Zgodnie z art.25 ustawy o refundacji (…) podmiot wnioskujący w Polsce o refundację swojego produktu zobligowany jest do złożenia analiz ekonomicznych z perspektywy płatnika, które wskażą poziom efektywności kosztowej nowej terapii względem wydatków NFZ. Podejście to pozwala uzyskać decydentowi szczegółowe informacje o „wydajności ekonomicznej” nowej terapii jedynie w zakresie związanym finansowo z NFZ. Jednak w przypadku, kiedy nowa terapia pozwala na ograniczenie kosztów pośrednich związanych z daną chorobą (koszty ZUS, KRUS, PFRON, koszty wynikające absencji chorobowej i prezenteizmu), część korzyści ekonomicznych w analizach przeprowadzonych z perspektywy NFZ nie zostaje w ogóle uwidoczniona. Takie podejście daje się poniekąd wytłumaczyć faktem, iż nadzór nad wydatkami NFZ pełni Ministerstwo Zdrowia, zaś za nadzór nad wydatkami ZUS czy KRUS odpowiedzialne jest Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Jednak koszty najbardziej obciążających społeczeństwo chorób powinny być szacowane holistycznie, bez podziału wynikającego z zakresu obowiązków poszczególnych resortów

To, co dziś w mojej ocenie stanowi jeden z problemów systemowych, to brak przepływu szczegółowych informacji pomiędzy Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej a Ministerstwem Zdrowia w zakresie wydatków związanych z niezdolnością do pracy spowodowaną przez poszczególne jednostki chorobowe. Nie ulega wątpliwości, iż takie dane powinny być gromadzone przez zakłady ubezpieczeniowe zgodnie z kodyfikacją ICD-10, aby możliwa była wiarygodna agregacja z danymi NFZ. Sytuacja taka implikuje trudności w ocenie efektywności kosztowej terapii z perspektywy społecznej, między innymi innowacyjnych terapii stosowanych w SM. Brak dokładnych danych w zakresie kosztów pośrednich w przypadku jednostek chorobowych generujących wielomilionowe wydatki ZUS może prowadzić do zaniżenia w ocenie ministra zdrowia korzyści ekonomicznych płynących z refundacji nowej terapii.

Kancelaria Health Economics Consulting dokonała analizy porównawczej wydatków NFZ oraz wydatków ZUS związanych ze stwardnieniem rozsianym, która wykazała, że zagregowane wydatki roczne NFZ na leki i świadczenia zdrowotne są o kilkadziesiąt milionów złotych niższe niż roczne wydatki ZUS (około 241,5 mln zł), które stanowią de facto jedynie część ponoszonych przez społeczeństwo kosztów pośrednich. Łączne wydatki ZUS z tytułu niezdolności do pracy wyniosły w roku 2010 około 28,6 mld zł. Wyniki przeprowadzonej analizy prezentowane były 27 listopada 2012 r. w Sejmie podczas debaty parlamentarnej poświęconej problematyce SM.

Liczne badania naukowe, polskie i zagraniczne, wskazują, że udział kosztów pośrednich w całkowitych kosztach choroby przekracza 50%, a w przypadku stwardnienia rozsianego odsetek ten jest jeszcze wyższy. Wymaga zatem podkreślenia fakt, iż dopiero holistyczne oszacowanie kosztów, obejmujące oprócz kosztów NFZ również koszty ZUS/KRUS związane z niezdolnością do pracy, jest w stanie wykazać złożoność oraz skalę problemu oraz ustalić priorytety dla alokacji środków finansowych na nowe terapie, a także dokonać optymalnego wyboru profilaktyki chorób w Polsce.

Rafał Zyśk, Kancelaria doradcza Health Economics Consulting




Najpopularniejsze artykuły

Ciemna strona eteru

Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.

Astronomiczne rachunki za leczenie w USA

Co roku w USA ponad pół miliona rodzin ogłasza bankructwo z powodu horrendalnie wysokich rachunków za leczenie. Bo np. samo dostarczenie chorego do szpitala może kosztować nawet pół miliona dolarów! Prezentujemy absurdalnie wysokie rachunki, jakie dostają Amerykanie. I to mimo ustawy, która rok temu miała zlikwidować zjawisko szokująco wysokich faktur.

EBN, czyli pielęgniarstwo oparte na faktach

Rozmowa z dr n. o zdrowiu Dorotą Kilańską, kierowniczką Zakładu Pielęgniarstwa Społecznego i Zarządzania w Pielęgniarstwie w UM w Łodzi, dyrektorką Europejskiej Fundacji Badań Naukowych w Pielęgniarstwie (ENRF), ekspertką Komisji Europejskiej, Ministerstwa Zdrowia i WHO.

Leki, patenty i przymusowe licencje

W nowych przepisach przygotowanych przez Komisję Europejską zaproponowano wydłużenie monopolu lekom, które odpowiedzą na najpilniejsze potrzeby zdrowotne. Ma to zachęcić firmy farmaceutyczne do ich produkcji. Jednocześnie Komisja proponuje wprowadzenie przymusowego udzielenia licencji innej firmie na produkcję chronionego leku, jeśli posiadacz patentu nie będzie w stanie dostarczyć go w odpowiedniej ilości w sytuacjach kryzysowych.

ZUS zwraca koszty podróży

Osoby wezwane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do osobistego stawiennictwa na badanie przez lekarza orzecznika, komisję lekarską, konsultanta ZUS często mają do przebycia wiele kilometrów. Przysługuje im jednak prawo do zwrotu kosztów przejazdu. ZUS zwraca osobie wezwanej na badanie do lekarza orzecznika oraz na komisję lekarską koszty przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca wskazanego w wezwaniu i z powrotem. Podstawę prawną stanowi tu Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 31 grudnia 2004 r. (...)

Osteotomia okołopanewkowa sposobem Ganza zamiast endoprotezy

Dysplazja biodra to najczęstsza wada wrodzona narządu ruchu. W Polsce na sto urodzonych dzieci ma ją czworo. W Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym pod kierownictwem dr. Jarosława Felusia przeprowadzane są operacje, które likwidują ból i kupują pacjentom z tą wadą czas, odsuwając konieczność wymiany stawu biodrowego na endoprotezę.

Rzeczpospolita bezzębna

Polski trzylatek statystycznie ma aż trzy zepsute zęby. Sześciolatki mają próchnicę częściej niż ich rówieśnicy w Ugandzie i Wietnamie. Na fotelu dentystycznym ani razu w swoim życiu nie usiadł co dziesiąty siedmiolatek. Statystyki dotyczące starszych napawają grozą: 92 proc. nastolatków i 99 proc. dorosłych ma próchnicę. Przeciętny Polak idzie do dentysty wtedy, gdy nie jest w stanie wytrzymać bólu i jest mu już wszystko jedno, gdzie trafi.

Byle jakość

Senat pod koniec marca podjął uchwałę o odrzuceniu ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta w całości, uznając ją za niekonstytucyjną, niedopracowaną i zawierającą szereg niekorzystnych dla systemu, pracowników i pacjentów rozwiązań. Sejm wetem senatu zajmie się zaraz po świętach wielkanocnych.

Zmiany skórne po kontakcie z roślinami

W Europie Północnej najczęstszą przyczyną występowania zmian skórnych spowodowanych kontaktem z roślinami jest Primula obconica. Do innych roślin wywołujących odczyny skórne, a występujących na całym świecie, należy rodzina sumaka jadowitego (gatunek Rhus) oraz przedstawiciele rodziny Compositae, w tym głównie chryzantemy, narcyzy i tulipany (...)

Różne oblicza zakrzepicy

Choroba zakrzepowo-zatorowa, potocznie nazywana zakrzepicą to bardzo demokratyczne schorzenie. Nie omija nikogo. Z jej powodu cierpią politycy, sportowcy, aktorzy, prawnicy. Przyjmuje się, że zakrzepica jest trzecią najbardziej rozpowszechnioną chorobą układu krążenia.

Leczenie przeciwkrzepliwe u chorych onkologicznych

Ustalenie schematu leczenia przeciwkrzepliwego jest bardzo często zagadnieniem trudnym. Wytyczne dotyczące prewencji powikłań zakrzepowo-zatorowych w przypadku migotania przedsionków czy zasady leczenia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej wydają się jasne, w praktyce jednak, decydując o rozpoczęciu stosowania leków przeciwkrzepliwych, musimy brać pod uwagę szereg dodatkowych czynników. Ostatecznie zawsze chodzi o wyważenie potencjalnych zysków ze skutecznej prewencji/leczenia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz ryzyka powikłań krwotocznych.

Czy Trump ma problemy psychiczne?

Chorobę psychiczną prezydenta USA od prawie roku sugerują psychiatrzy i specjaliści od zdrowia psychicznego w Ameryce. Wnioskują o komisję, która pozwoli zbadać, czy prezydent może pełnić swoją funkcję.

Sieć zniosła geriatrię na mieliznę

Działająca od października 2017 r. sieć szpitali nie sprzyja rozwojowi
geriatrii w Polsce. Oddziały geriatryczne w większości przypadków
istnieją tylko dzięki determinacji ordynatorów i zrozumieniu dyrektorów
szpitali. O nowych chyba można tylko pomarzyć – alarmują eksperci.

Leczenie wspomagające w przewlekłym zapaleniu prostaty

Terapia przewlekłego zapalenia stercza zarówno postaci bakteryjnej, jak i niebakteryjnej to duże wyzwanie. Wynika to między innymi ze słabej penetracji antybiotyków do gruczołu krokowego, ale także z faktu utrzymywania się objawów, mimo skutecznego leczenia przeciwbakteryjnego.

Ubezpieczenia zdrowotne w USA

W odróżnieniu od wielu krajów, Stany Zjednoczone nie zapewniły swoim obywatelom jednolitego systemu ubezpieczeń zdrowotnych. Bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańca USA zależy od posiadanego przez niego ubezpieczenia. Poziom medycyny w USA jest bardzo wysoki – szpitale są doskonale wyposażone, amerykańscy lekarze dokonują licznych odkryć, naukowcy zdobywają nagrody Nobla. Jakość ta jednak kosztuje, i to bardzo dużo. Wizyta u lekarza pociąga za sobą wydatek od 40 do 200 $, jeden dzień pobytu w szpitalu – 400 do 1500 $. Poważna choroba może więc zrujnować Amerykanina finansowo, a jedna skomplikowana operacja pochłonąć jego życiowe oszczędności. Dlatego posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego jest tak bardzo ważne. (...)

Kobiety w chirurgii. Równe szanse na rozwój zawodowy?

Kiedy w 1877 roku Anna Tomaszewicz, absolwentka wydziału medycyny Uniwersytetu w Zurychu wróciła do ojczyzny z dyplomem lekarza w ręku, nie spodziewała się wrogiego przyjęcia przez środowisko medyczne. Ale stało się inaczej. Uznany za wybitnego chirurga i honorowany do dzisiaj, prof. Ludwik Rydygier miał powiedzieć: „Precz z Polski z dziwolągiem kobiety-lekarza!”. W podobny ton uderzyła Gabriela Zapolska, uważana za jedną z pierwszych polskich feministek, która bez ogródek powiedziała: „Nie chcę kobiet lekarzy, prawników, weterynarzy! Nie kraj trupów! Nie zatracaj swej godności niewieściej!".



bot