Artykuł sponsorowany
Wrzody żołądka – objawy i przyczyny. Jakie badania wykonać?

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy (potocznie określana również mianem wrzodów żołądka) jest kojarzona przede wszystkim ze stresem – przy czym tak naprawdę ma on niewielkie znaczenie w procesie powstawania tego schorzenia. Jak rozpoznać wrzody żołądka? Gdzie boli brzuch w przebiegu choroby wrzodowej i z jakimi objawami należy zgłosić się do lekarza?
Wrzody żołądka – co to takiego? Jakie badania na wrzody żołądka wykonać?
Wrzody żołądka, nazywane również wrzodami trawiennymi, są ubytkami w błonie śluzowej żołądka i/lub dwunastnicy, powstałymi na skutek toczącego się procesu zapalno-martwiczego. Niestety, często choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy przebiega początkowo bez żadnych objawów. Później pacjent może odczuwać takie symptomy, jak:
- w przypadku wrzodów umiejscowionych w żołądku – ból w górnej części brzucha, pojawiający się podczas posiłków i bezpośrednio po ich spożyciu;
- w przypadku wrzodów umiejscowionych w dwunastnicy – ból w górnej części brzucha pojawiający się na czczo (nie tylko rano, ale również w nocy, gdy przyjęty pokarm został już strawiony), a także do 2-3 godzin po spożyciu posiłku. Ból wywoływany obecnością wrzodów w dwunastnicy ustępuje po spożyciu pokarmu i/lub po przyjęciu leków mających zobojętniający wpływ na kwas żołądkowy.
Oprócz powyższych dolegliwości, pacjenci z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy mogą skarżyć się również na nudności, przykre uczucie rozpierania i pełności w nadbrzuszu, a także wymioty.
W diagnostyce choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy wykorzystuje się między innymi badania na obecność Helicobacter pylori (będącej główną przyczyną rozwoju omawianego schorzenia – o czym poniżej), a oprócz tego – gastroskopię, czyli badanie obrazowe pozwalające lekarzowi ocenić wygląd błon śluzowych i ścian wybranych fragmentów przewodu pokarmowego. Oprócz tego, w diagnostyce różnicowej przeprowadza się także inne badania – w tym morfologię krwi czy badanie na obecność krwi utajonej w kale, o którym więcej informacji znajduje się na stronie internetowej laboratorium ALAB: https://www.alab.pl/badanie/wykryw-krwi-utaj-w-kale-met-immunochemiczna-a17.
Wrzody żołądka – przyczyny choroby
Wśród najczęstszych przyczyn powstawania wrzodów żołądka i dwunastnicy wyróżnia się przede wszystkim zakażenie bakterią Helicobacter pylori. Szacuje się, że odpowiada ona za około 80% przypadków wrzodów dwunastnicy oraz za około 70% przypadków wrzodów żołądka. Jej obecność w przewodzie pokarmowym oraz produkowane przez nią toksyny doprowadzają do szeregu niekorzystnych reakcji, skutkujących owrzodzeniem błony śluzowej żołądka i dwunastnicy. Oprócz tego, wśród możliwych przyczyn rozwoju wrzodów wyróżnia się także:
- długotrwałe przyjmowanie leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), a w tym aspiryny, ibuprofenu, diklofenaku, naproksenu i innych;
- palenie papierosów (u palaczy zakażonych wspomnianą wcześniej bakterią, ryzyko powstania wrzodów żołądka i dwunastnicy jest bardzo duże);
- czynniki genetyczne – pacjenta, w którego najbliższej rodzinie diagnozowano chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, obciąża wyższe ryzyko zachorowania.
Czasem wśród przyczyn powstawania wrzodów żołądka wyróżnia się także przewlekły stres, picie dużych ilości kawy czy spożywanie ostrych potraw. Badania nie potwierdzają bezpośredniego wpływu tych czynników na proces tworzenia się wrzodów, niemniej – chorzy z tą przypadłością powinni ich unikać, ponieważ mogą one wpłynąć na utrudnienia gojenia się zmian w śluzówce żołądka i dwunastnicy, a także na zintensyfikowanie objawów bólowych ze strony układu pokarmowego.
Źródła:
- Adrych, W. Bartnik, Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy [w:] Interna – Mały Podręcznik Medycyny Praktycznej online, aktualizacja hasła: 15.07.2024
- M. Wiercińska, Wrzody żołądka i dwunastnicy: przyczyny, objawy i leczenie choroby wrzodowej [w:] Medycyna Praktyczna, 26.04.2022
- A. Strukow, Wrzody żołądka – objawy, przyczyny, badania i leczenie choroby wrzodowej [w:] Centrum Wiedzy ALAB, alab.pl, dostęp: 07.02.2025
- Dr hab. n. med. M. Waluga, lek. R. Kotulski, dr hab. n. med. M. Kukla, Najczęstsze błędy w rozpoznaniu i leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy [w:] Medycyna po Dyplomie 02/2017
- Kurek, M. Gierek, Powikłana choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy wciąż dużym wyzwaniem dla chirurgii. Opis przypadku [w:] Chirurgia Polska 2013, 15, 2
- Bartnik, D. Celińska-Cedro, J. Dzieniszewski, W. Łaszewicz, T. Mach, K. Przytulski, B. Skrzydło-Radomańska, Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące diagnostyki i leczenia zakażenia Helicobacter pylori [w:] Gastroenterologia Kliniczna 2014, tom 6, nr 2
Najpopularniejsze artykuły
10 000 kroków dziennie? To mit!
Odkąd pamiętam, 10 000 kroków było złotym standardem chodzenia. To jest to, do czego powinniśmy dążyć każdego dnia, aby osiągnąć (rzekomo) optymalny poziom zdrowia. Stało się to domyślnym celem większości naszych monitorów kroków i (czasami nieosiągalną) linią mety naszych dni. I chociaż wszyscy wspólnie zdecydowaliśmy, że 10 000 to idealna dzienna liczba do osiągnięcia, to skąd się ona w ogóle wzięła? Kto zdecydował, że jest to liczba, do której powinniśmy dążyć? A co ważniejsze, czy jest to mit, czy naprawdę potrzebujemy 10 000 kroków dziennie, aby osiągnąć zdrowie i dobre samopoczucie?