Służba Zdrowia - strona główna
SZ nr 34–42/2015
z 7 maja 2015 r.


>>> Wyszukiwarka leków refundowanych


PORTRETY SZPITALI – MAPY MOŻLIWOŚCI

Szpitale bez kompleksów

Projekt „PORTRETY SZPITALI – MAPY MOŻLIWOŚCI, czyli monitorowanie jakości usług publicznych i benchmarking z zakresu nadzoru nad funkcjonowaniem szpitali, dla których organem założycielskim jest jednostka samorządu terytorialnego” realizowany przez Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Polskie Centrum Edukacji i Analiz „ORDO” sp. z o.o., Związek Powiatów Polskich oraz HPI – Health Policy Institute i nadzorowany przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, jest wielofunkcyjnym narzędziem o charakterze diagnostyczno-rekomendacyjnym i benchmarkingowym oceniającym szpitale.



Przedsięwzięcie skierowane jest do dyrektorów oraz podmiotów tworzących szpitale i jest pierwszym w Polsce podjętym na tak dużą skalę działaniem, które nie koncentruje się tylko na aspekcie analizy finansowej. Udział w badaniu był anonimowy i umożliwiał systematyczną i obiektywną identyfikację oraz ocenę zjawisk zachodzących w kluczowych obszarach funkcjonowania szpitali. Analiza benchmarkingowa określa szpital w różnych przekrojach porównawczych w celu ustalenia najbardziej i najmniej efektywnych obszarów jego funkcjonowania. Zainteresowane podmioty w łatwy i kompleksowy sposób mogły zweryfikować swoją placówkę medyczną na tle innych, korzystając z wiedzy ekspertów, praktyków, naukowców oraz samorządowców, którzy przefiltrowali szpital przez określenie wskaźników i benchmarków. Benchmarking pozwala określić, w jakim stopniu wyniki osiągane przez szpital odbiegają od wyników innych placówek medycznych. To z kolei skłania do wyszukania najbardziej optymalnego sposobu zarządzania – każdego menadżera podmiotu leczniczego powinno interesować, ile w innych placówkach wydaje się, np. na energię, transport, jakie są koszty pracy, długość hospitalizacji etc.

Benchmarking jest użytecznym narzędziem. Uczy przez wzajemne doświadczenie, pozwalając by z błędów własnych i innych wyciągać pozytywne wnioski. Projekt otrzymał wiele pozytywnych rekomendacji, m.in. ze strony sekretarza stanu Ministerstwa Zdrowia Sławomira Neumanna: Uwzględniając wartości merytoryczne uważam projekt za zasadny. Wyrażam uznanie dla działań, które Państwo realizują na rzecz usprawniania systemu ochrony zdrowia na szczeblu samorządowym. Z uwagi na możliwe korzyści, projekt wydaje się odpowiednim narzędziem analitycznym zarówno dla szpitali, jak i podmiotów tworzących.

Projekt poparło również 13 urzędów marszałkowskich oraz 15 konwentów starostów z całej Polski. Benchmarking realizowany w ramach projektu w 2013 r. objął swoim zasięgiem szpitale z całej Polski. Zgodnie z założeniami przedsięwzięcia placówki medyczne biorące udział w badaniu otrzymały klasę jakości i rentowności, np. klasa szpitala = B3, przypisaną w oparciu o przyjętą metodologię benchmarkingową. Szpitale sklasyfikowane zostały do jednej z pięciu grup klasy jakości oraz do jednej z sześciu grup klasy rentowności. Wyniki badań wskazują, że tylko 4 ze 132 szpitali uzyskały klasę jakości mieszczącą się w pierwszej, najwyższej klasie A. Zadowalający jest fakt, iż 68 badanych szpitali uzyskało wynik dobry, kwalifikując się do klasy B. Średnią klasę jakości C uzyskało 56 placówek, a 4 słabą klasę jakości D. Żadna z badanych placówek nie zakwalifikowała się do najniższej klasy E. Badanie objęło swoim zasięgiem sklasyfikowanie szpitali pod względem ich rentowności. Uzyskano interesujące dane, z których wynika, iż tylko 2 szpitale uzyskały najwyższy, bardzo dobry wskaźnik rentowności, natomiast 5 placówek zostało sklasyfikowanych z wynikiem dobrym. W III klasie wskazującej na zadowalający stopień rentowności znalazło się 25 szpitali. Wynik niezadowalający i klasę IV otrzymały 34 placówki, natomiast 7 szpitali zakończyło badanie z wynikiem słabym i V klasą rentowności. Niepokojące jest, iż 59 polskich szpitali znalazło się w najgorszej, VI klasie rentowności z bardzo słabym wynikiem. Wskaźniki jakościowe analizowane były w dwóch wersjach: dla wszystkich badanych szpitali oraz dla grupy szpitali, którym wyliczono wskaźniki ekonomiczne.



SZCZEGÓŁOWA CHARAKTERYSTYKA BADANYCH OBSZARÓW




Obszar I – SPRAWNOŚĆ ORGANIZACYJNA
I FUNKCJONALNA


Badanie dotyczące sprawności organizacyjnej i funkcjonalnej miało na celu zweryfikowanie obszarów szczegółowych wskazanych jako: struktura organizacyjna szpitali, zarządzanie procesami, komunikację wewnętrzną i zarządzanie relacjami zewnętrznymi. Z danych wynika, że w ramach kryterium głównego – „Struktura organizacyjna” – najwyższe ratingi (A i B) uzyskało 67 szpitali, co stanowi 50 proc. badanej populacji, a najniższe (D i E) – 18 szpital (14 proc.). W kryterium „Zarządzanie procesami” ratingi A i B uzyskało 108 szpitali (82 proc.), natomiast najsłabsze ratingi D i E uzyskało 5 szpitali (4 proc.). „Badanie komunikacji wewnętrznej” wskazuje na znacznie niższe tendencje, ponieważ ratingi A i B uzyskało 58 szpitali, co stanowi 44 proc. wszystkich badanych jednostek, z kolei najniższe ratingi D i E uzyskało 21 szpitali (16 proc.). Ostatnim z głównych ratingów jest „Zarządzanie relacjami zewnętrznymi”. Tu najwyższe ratingi (A i B) uzyskało 86 szpitali (65 proc.) a najniższe (D i E) – 21 placówek (16 proc.).


Obszar II – PLANOWANIE STRATEGICZNE
I OPERACYJNE


W tym obszarze pełne badanie zrealizowały 132 szpitale; 4 z nich uzyskały najwyższy rating A w tym obszarze, a 9 rating najniższy – E. Oznacza to, że tylko 3 proc. z badanych szpitali realizuje proces zarządzania strategicznego i operacyjnego na bardzo wysokim poziomie. Analizując ten obszar należy zauważyć, iż najsłabszym elementem tego obszaru były: kryterium główne „II. Planowanie operacyjne” – 26 szpitali (15 proc.) ze wszystkich biorących udział w badaniu uzyskało rating D i E, równie słabo wypadło kryterium „III. Kompetencje w procesie zarządzania strategicznego i operacyjnego” – 41 szpitali (31 proc.) uzyskało rating D i E. Szpitale powinny zwrócić szczególną uwagę na te zakresy i podjąć działania podnoszące sprawność w tym zakresie.


Obszar III – ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI

Badanie dotyczące zarządzania zasobami ludzkimi w pełni zrealizowały 132 szpitale. W obszarze tym sformułowano 4 kryteria szczegółowe, w obrębie których dokonano oceny poziomu jakości zarządzania szpitalem: „Strategiczne aspekty ZZL”, „Procesy ZZL”, „Metody i narzędzia ZZL”, „Podmioty ZZL”. Z danych wynika, że w ramach kryterium „Strategiczne aspekty ZZL” najwyższe ratingi (A i B) uzyskało zaledwie 13 szpitali, co stanowi 10 proc. badanej populacji, a najniższe (D i E) – 44 szpitale (34 proc.).

W kryterium „Procesy ZZL” ratingi A i B uzyskały 92 szpitale (70 proc.), natomiast najsłabsze ratingi D i E uzyskało 9 szpitali (7 proc.).



Obszar IV – RESTRUKTURYZACJA
I REORGANIZACJA SZPITALA


Wśród 132 szpitali, które wypełniły kompletną ankietę, w obszarze IV – 27 szpitali uzyskało rating A, natomiast 21 szpitali uzyskało najniższą ocenę E, co stanowi odpowiednio 27 i 16 proc. Najwyższe oceny w obszarze uzyskały szpitale w IV kryterium głównym, czyli „Efekty restrukturyzacji/reorganizacji” – 60 spośród badanych szpitali (tj. 45 proc.) otrzymało rating A. Pozytywnie należy ocenić fakt, że zaledwie 5 proc. badanych szpitali uzyskało rating E w poszczególnych kryteriach głównych, poza kryterium „II. Przygotowanie procesu restrukturyzacji/reorganizacji”, tutaj 10 proc. szpitali uzyskało najniższy rating E. Można sformułować wniosek, że restrukturyzacja w szpitalach koncentruje swoją uwagę wokół wyniku finansowego i restrukturyzacji zatrudnienia.


Obszar V – FINANSE, CONTROLLING, BUDŻETOWANIE

Udział w ankiecie wzięły w tym obszarze 132 szpitale, jednak część jednostek nie wprowadziła do systemu w pełni danych finansowych, co mogło w pewnym stopniu wpłynąć na otrzymane wyniki. Żaden ze szpitali biorących udział w badaniu nie otrzymał najwyższego ratingu (A), a najniższy rating (E) otrzymało 10 jednostek. Najsłabszym elementem tego obszaru było kryterium „II. Zarządzanie majątkiem trwałym”, gdzie przeciętna liczba punktów w całej próbie oscylowała w okolicach 1/3 maksimum. Najlepiej wypadło badanie w kryterium „I. Zarządzanie majątkiem obrotowym i płynnością finansową”, w ramach którego przeciętnie osiągnięto prawie 60 proc. maksymalnej liczby punktów oraz maksymalny rating otrzymało 9 szpitali, natomiast najniższy tylko 3.


Obszar VI – FARMAKOEKONOMIKA

Udział w ankiecie wzięły w zakresie obszaru VI – 132 szpitale. Aż 6 jednostek w badaniu otrzymało najwyższy możliwy do uzyskania rating A, a najniższy rating (E) otrzymał tylko 1 szpital. Najsłabszym elementem tego obszaru było kryterium „III. Zarządzanie bezpieczeństwem farmakoterapii”, gdzie przeciętna liczba punktów w całej próbie oscylowała w okolicach 2/3 maksimum. Najlepiej wypadło badanie w kryterium „II. Zarządzanie kosztami leków”, w ramach którego przeciętnie osiągnięto prawie 3/4 maksymalnej liczby punktów (73 proc.) oraz maksymalny rating otrzymały 23 szpitale, natomiast najniższy tylko 1.


Obszar VII – ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ

Badanie dotyczące zarządzania jakością w pełni zrealizowały 132 szpitale. W obszarze tym sformułowano 4 kryteria szczegółowe, w obrębie których dokonano oceny poziomu jakości zarządzania szpitalem: zewnętrzne certyfikaty jakości posiadane przez szpital, zarządzanie procesami głównymi (medycznymi) oraz pomocniczymi, orientacja na pacjenta, programy zapewnienia i doskonalenia jakości. Z danych wynika, że w ramach kryterium, zewnętrzne certyfikaty jakości posiadane przez szpital, najwyższe ratingi (A i B ) uzyskało 59 szpitali, co stanowił 45 proc. badanej populacji, a najniższe (D i E) – 73 szpitale (55 proc.). W kryterium „Zarządzanie procesami głównymi (medycznymi) oraz pomocniczymi” ratingi A i B uzyskało 78 szpitali (59 proc.), natomiast najsłabsze ratingi D i E uzyskało 14 szpitali (11 proc.). „Badanie orientacji na pacjenta” wskazuje na kolejne tendencje, ponieważ ratingi A i B uzyskały 104 szpitale, co stanowi 79 proc. wszystkich badanych jednostek, z kolei najniższe ratingi D i E uzyskał tylko 1 szpital (1 proc.). Ostatnim z głównych ratingów jest istnienie programów zapewnienia i doskonalenia jakości. Tu najwyższe ratingi A i B uzyskało zaledwie 10 szpitali (8 proc.) a najniższe (D i E) – 74 placówki (56 proc.).


OBSZAR VIII – PRZESTRZEGANIE PRAWA

W obszarze tym – spośród 132 szpitali, które wypełniły kompletną ankietę – rating A uzyskało 30 szpitali. Na podkreślenie zasługuje fakt, że żaden ze szpitali nie otrzymał najniższej oceny E, a tylko 1 szpital uzyskał rating D. Wyniki te potwierdzają, że w zakresie przestrzegania prawa szpitale dokładają należytej staranności, aby ich działalność była zgodna z obowiązującym prawem. Aktualizują swoje dokumenty zgodnie ze zmieniającymi się przepisami prawa.


OBSZAR IX – KONTROLE

W tym obszarze 22 szpitale uzyskały najwyższy rating A, a dwa szpitale rating E. Generalnie 106 szpitali uzyskało ratingi A i B, co stanowi 80 proc. badanych szpitali i fakt ten należy ocenić pozytywnie. Analizując obszar w przekroju kryteriów głównych należy zauważyć, iż w I kryterium głównym – „Kontrole interwencyjne” szpitale uzyskały najlepsze oceny, bo aż 73 jednostki uzyskały rating A, a tylko 1 rating E – to szpital z województwa dolnośląskiego. Cztery szpitale uzyskały rating E w III kryterium głównym, tj. „Wykonanie zaleceń pokontrolnych”. Były to 3 szpitale dolnośląskie i 1 szpital województwa śląskiego.


OBSZAR X – ZARZĄDZANIE INFRASTRUKTURĄ

W obszarze tym tylko 2 spośród 132 szpitali, które wypełniły kompletną ankietę, uzyskały rating A, a 13 szpitali rating E. W dwóch kryteriach głównych obserwujemy podobną sytuację, tj. II kryterium „Szczegółowe zarządzanie sprzętem i aparaturą med.” 3 szpitale uzyskały rating A i IV kryterium „Postępowanie związane ze zdarzeniami niepożądanymi w infrastrukturze” – 2 szpitale uzyskały rating A. Trochę lepszą sytuację obserwuje się w kryteriach szczegółowych I, czyli „Zarządzanie infrastrukturą obiektów” i III, czyli „Zarządzanie sieciami i instalacjami”. W obu przypadkach po 18 szpitali uzyskało rating A.


Obszar XI – ZAKAŻENIA SZPITALNE
I BEZPIECZEŃSTWO PACJENTÓW


Najsłabszym elementem tego obszaru było kryterium „II. Monitoring i ocena epidemiologiczna zakażeń szpitalnych”, gdzie przeciętna liczba punktów w całej próbie oscylowała w okolicach 60 proc. maksimum. W badaniu tylko 8 jednostek otrzymało najwyższy rating (A), natomiast 1 szpital uzyskał rating najniższy (E), a prawie najniższy (D) – 12 szpitali. Najlepiej wypadło badanie w kryterium „III. Kontrola wewnętrzna działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń szpitalnych”, w ramach którego przeciętnie osiągnięto prawie maksymalną liczbę punktów (92 proc.) oraz maksymalny rating otrzymało 95 szpitali, natomiast reszta szpitali (poza jednym E) osiągnęła rating B.


OBSZAR XIII – E-ZDROWIE
I INFORMATYZACJA SZPITALA


W tym obszarze udział w ankiecie wzięły 132 szpitale. Żadna z jednostek nie otrzymała najwyższego możliwego do uzyskania ratingu A, jednocześnie nie zanotowano również najniższego ratingu E. Praktycznie wszystkie szpitale zostały ocenione jako przeciętne (rating C) w zakresie wykorzystania narzędzi informatycznych – 104 jednostki. Najsłabszym elementem tego obszaru było kryterium „III. Usługi IT”, gdzie przeciętna liczba punktów w całej próbie oscylowała w okolicach 40 proc. maksimum. W badaniu tylko 4 jednostki otrzymało wysoki rating (B), natomiast aż 70 szpitali uzyskało niski rating (D), nie zanotowano ratingów A i E.

Każdy szpital otrzymuje raport ze swojej działalności, w którym w oparciu o benchmarking wykazana jest jego pozycja oraz rekomendacje do dalszego działania. Raporty prezentowane są także podmiotom tworzącym, dla których przygotowywane są odrębne zbiorcze raporty syntetyzujące informacje wynikające z badania o podległych im podmiotach leczniczych. Wszystkie szpitale mogą liczyć na pomoc ekspercką oraz na możliwość skorzystania z szerokiego pakietu szkoleniowego. Najlepsze placówki są wyróżniane i otrzymują nagrody podczas organizowanej co roku Gali. W 2014 r. projekt wkroczył w ostatni etap ankietyzowania i analizowania wszystkich samorządowych szpitali, za pośrednictwem Platformy IT, dostępnej pod adresem www.portretyszpitali.pl. Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w kolejnych badaniach oraz do zapoznania się z pełnymi dotychczas zgromadzonymi danymi.





Narzędzie „Portrety szpitali – mapy możliwości” jest zobiektywizowanym systemem oceny pracy szpitala, przez porównanie w okresach rocznych uzyskanych efektów w poszczególnych obszarach funkcjonowania szpitala – narzędzie pozwala nie tylko na ocenę dokonań szpitala w zakresie zapewnienia prawidłowego gospodarowania zasobami i dążenia do lepszej jakości usług, ale pozwala także na prowadzenie porównań otrzymanych przez szpital wyników z wynikami innych podmiotów leczniczych, np. o podobnej wielkości i profilu działalności.

Dr hab. Maria Węgrzyn, kierownik zespołu eksperckiego,
Katedra Finansów, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu





Wzrostowi wydatków na zdrowie nie towarzyszy wzrost zadowolenia z systemu zabezpieczenia zdrowotnego. Opieka szpitalna jest najbardziej widocznym składnikiem wszystkich wydatków na opiekę zdrowotną, ze szpitalem pozostającym w centrum zmieniającej się ekonomii zdrowia. Wobec ograniczonych zasobów, szczególnie finansowych, będących w dyspozycji szpitali, których organem założycielskim są JST, kluczowego znaczenia nabiera problem ich efektywnego funkcjonowania. Chcemy, by szpitale bez kompleksów miały odpowiednie wsparcie. Wierzę, że dyrektorzy i właściciele mają wiedzę i będą mogli ją spokojnie wzmocnić, czerpiąc jak najwięcej z projektu „Portrety szpitali – mapy możliwości”.

Dariusz Wasilewski, kierownik projektu,
prezes Instytutu Wiedza i Zdrowie




Najpopularniejsze artykuły

Ile trwają studia medyczne w Polsce? Podpowiadamy!

Studia medyczne są marzeniem wielu młodych ludzi, ale wymagają dużego poświęcenia i wielu lat intensywnej nauki. Od etapu licencjackiego po specjalizację – każda ścieżka w medycynie ma swoje wyzwania i nagrody. W poniższym artykule omówimy dokładnie, jak długo trwają studia medyczne w Polsce, jakie są wymagania, by się na nie dostać oraz jakie możliwości kariery otwierają się po ich ukończeniu.

Ciemna strona eteru

Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.

Najlepsze systemy opieki zdrowotnej na świecie

W jednych rankingach wygrywają europejskie systemy, w innych – zwłaszcza efektywności – dalekowschodnie tygrysy azjatyckie. Większość z tych najlepszych łączy współpłacenie za usługi przez pacjenta, zazwyczaj 30% kosztów. Opisujemy liderów. Polska zajmuje bardzo odległe miejsca w rankingach.

Diagnozowanie insulinooporności to pomylenie skutku z przyczyną

Insulinooporność początkowo wykrywano u osób chorych na cukrzycę i wcześniej opisywano ją jako wymagającą stosowania ponad 200 jednostek insuliny dziennie. Jednak ze względu na rosnącą świadomość konieczności leczenia problemów związanych z otyłością i nadwagą, w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie tą... no właśnie – chorobą?

Testy wielogenowe pozwalają uniknąć niepotrzebnej chemioterapii

– Wiemy, że nawet do 85% pacjentek z wczesnym rakiem piersi w leczeniu uzupełniającym nie wymaga chemioterapii. Ale nie da się ich wytypować na podstawie stosowanych standardowo czynników kliniczno-patomorfologicznych. Taki test wielogenowy jak Oncotype DX pozwala nam wyłonić tę grupę – mówi onkolog, prof. Renata Duchnowska.

Onkologia – organizacja, dostępność, terapie

Jak usprawnić profilaktykę raka piersi, opiekę nad chorymi i dostęp do innowacyjnych terapii? – zastanawiali się eksperci 4 września br. podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu.

Czy NFZ może zbankrutować?

Formalnie absolutnie nie, publiczny płatnik zbankrutować nie może. Fundusz bez wątpienia znalazł się w poważnych kłopotach. Jest jednak jedna dobra wiadomość: nareszcie mówi się o tym otwarcie.

10 000 kroków dziennie? To mit!

Odkąd pamiętam, 10 000 kroków było złotym standardem chodzenia. To jest to, do czego powinniśmy dążyć każdego dnia, aby osiągnąć (rzekomo) optymalny poziom zdrowia. Stało się to domyślnym celem większości naszych monitorów kroków i (czasami nieosiągalną) linią mety naszych dni. I chociaż wszyscy wspólnie zdecydowaliśmy, że 10 000 to idealna dzienna liczba do osiągnięcia, to skąd się ona w ogóle wzięła? Kto zdecydował, że jest to liczba, do której powinniśmy dążyć? A co ważniejsze, czy jest to mit, czy naprawdę potrzebujemy 10 000 kroków dziennie, aby osiągnąć zdrowie i dobre samopoczucie?

Leki, patenty i przymusowe licencje

W nowych przepisach przygotowanych przez Komisję Europejską zaproponowano wydłużenie monopolu lekom, które odpowiedzą na najpilniejsze potrzeby zdrowotne. Ma to zachęcić firmy farmaceutyczne do ich produkcji. Jednocześnie Komisja proponuje wprowadzenie przymusowego udzielenia licencji innej firmie na produkcję chronionego leku, jeśli posiadacz patentu nie będzie w stanie dostarczyć go w odpowiedniej ilości w sytuacjach kryzysowych.

Zdrowa tarczyca, czyli wszystko, co powinniśmy wiedzieć o goitrogenach

Z dr. n. med. Markiem Derkaczem, specjalistą chorób wewnętrznych, diabetologiem oraz endokrynologiem, wieloletnim pracownikiem Kliniki Endokrynologii, a wcześniej Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie rozmawia Antoni Król.

Kamica żółciowa – przyczyny, objawy i leczenie

Kamica żółciowa to schorzenie, które dotyka około 20% populacji. Jest to najczęstsza przyczyna hospitalizacji związanych z układem pokarmowym. Charakteryzuje się występowaniem złogów w pęcherzyku żółciowym lub drogach żółciowych. Niektórzy pacjenci nie doświadczają żadnych objawów, inni cierpią z powodu ataku kolki żółciowej i innych powikłań.

Osteotomia okołopanewkowa sposobem Ganza zamiast endoprotezy

Dysplazja biodra to najczęstsza wada wrodzona narządu ruchu. W Polsce na sto urodzonych dzieci ma ją czworo. W Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym pod kierownictwem dr. Jarosława Felusia przeprowadzane są operacje, które likwidują ból i kupują pacjentom z tą wadą czas, odsuwając konieczność wymiany stawu biodrowego na endoprotezę.

Soczewki dla astygmatyków – jak działają i jak je dopasować?

Astygmatyzm to jedna z najczęstszych wad wzroku, która może znacząco wpływać na jakość widzenia. Na szczęście nowoczesne rozwiązania optyczne, takie jak soczewki toryczne, pozwalają skutecznie korygować tę wadę. Jak działają soczewki dla astygmatyków i na co zwrócić uwagę podczas ich wyboru? Oto wszystko, co warto wiedzieć na ten temat.

Zdrowie dzieci i młodzieży – czy potrzebna jest nowa strategia?

To jedno z pytań, na które starali się znaleźć odpowiedź eksperci biorący udział w II Kongresie Zdrowia Dzieci i Młodzieży, jaki odbył się 29 sierpnia w Warszawie. Odpowiedź jest, w sumie, prosta: potrzebujemy strategii z realnymi narzędziami jej wdrażania.

Dobra polisa na życie — na co zwrócić uwagę?

Ubezpieczenie na życie to zabezpieczenie finansowe w trudnych chwilach. Zapewnia wsparcie w przypadku nieszczęśliwego wypadku lub śmierci ubezpieczonego. Aby polisa dobrze spełniała swoją funkcję i gwarantowała pomoc, niezbędne jest gruntowne sprawdzenie jej warunków. Jeśli chcesz wiedzieć, na czym dokładnie powinieneś się skupić — przeczytaj ten tekst!

Jakie badania profilaktyczne są zalecane po 40. roku życia?

Po 40. roku życia wzrasta ryzyka wielu chorób przewlekłych. Badania profilaktyczne pozwalają wykryć wczesne symptomy chorób, które często rozwijają się bezobjawowo. Profilaktyka zdrowotna po 40. roku życia koncentruje się przede wszystkim na wykryciu chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów, cukrzycy oraz innych problemów zdrowotnych związanych ze starzeniem się organizmu.




bot