Służba Zdrowia - strona główna
SZ nr 26–33/2020
z 23 kwietnia 2020 r.


>>> Wyszukiwarka leków refundowanych


Skończy się na oklaskach?

Małgorzata Solecka

Polacy wychodzą na balkony i owacjami nagradzają pracowników ochrony zdrowia. 7 kwietnia, w Dniu Pracowników Służby Zdrowia, klaskał im również minister zdrowia. Pracownikom medycznym dziękował też premier. – Nam nie potrzeba oklasków i słów, ale konkretnych decyzji – mówią lekarze, pielęgniarki, ratownicy. I zastanawiają się, jak z uznaniem i szacunkiem będzie „po”.



Najdobitniej dał temu wyraz, jak zawsze, OZZL. „W związku ze słowami wdzięczności i uznania, kierowanymi w dniu wczorajszym pod adresem pracowników ochrony zdrowia przez polityków niemal wszystkich ugrupowań, również przez Premiera RP, Zarząd Krajowy OZZL wyraża opinię, że – chociaż słowa te z pewnością cieszą wszystkich medyków – to jednak nie są one w stanie przesłonić faktu, iż ochrona zdrowia i jej pracownicy od 30 lat traktowani są w III RP w sposób niezwykle lekceważący przez wszystkie kolejne rządy, z obecnym włącznie” – czytamy w oświadczeniu, jakie Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy wydał 8 kwietnia.

Podpisany pod nim dr Krzysztof Bukiel przypomniał, że nakłady publiczne na ochronę zdrowia pozostawały przez te lata na poziomie dalece niewystarczającym, wynagrodzenia pracowników ochrony zdrowia należały do najniższych w gospodarce i rosły jedynie od strajku do strajku, a kolejki do leczenia wydłużały się coraz bardziej. Związek wezwał więc polityków, by słowa wdzięczności i uznania, kierowane w tych dniach do pracowników publicznej ochrony zdrowia, uwiarygodnili, podejmując np. decyzję o pilnej zmianie ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych – zgodnie z propozycją analogicznej ustawy obywatelskiej czy uchwaleniem obywatelskiego projektu ustawy przewidującej wzrost nakładów na publiczną ochronę zdrowia do 6,8 proc. PKB w najbliższych trzech latach.

– To nie jest właściwy moment na upominanie się o pieniądze, wynagrodzenia czy podwyżki – uważa część, zwłaszcza starszych i bardziej doświadczonych lekarzy. Ale śledząc dyskusje w mediach społecznościowych i analizując wypowiedzi liderów środowiska nie ma wątpliwości: nawet jeśli lekarze, pielęgniarki i ratownicy nie oczekują uchwalenia ustaw w czasie pandemii, chcą by na słowach uznania i na oklaskach – przynajmniej ze strony polityków i decydentów – się nie skończyło.

Żeby, przynajmniej na czas epidemii, znalazły się pieniądze na wyższe wynagrodzenia, dodatki, premie. Nie tylko w szpitalach jednoimiennych, w których pracownikom zagwarantowano 150 proc. zasadniczego wynagrodzenia, ale we wszystkich placówkach. Bo we wszystkich, jak argumentuje np. Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych, pracownicy są dziś bardziej narażeni na ryzyko zakażenia. To ma bardzo wymierne skutki: przymusowe kwarantanny przy podejrzeniu zakażenia trzebią grafiki dyżurów. Lekarze i pielęgniarki, którzy mogą pracować, mają dwa, trzy razy więcej dyżurów. – Maraton, aż do momentu, w którym okaże się, że padło na nas. Kwarantanna, w optymistycznym scenariuszu – mówi jeden z lekarzy z mazowieckiego szpitala.

Lekarze i pielęgniarki zwracają uwagę, że w innych krajach pracownicy szpitali mogą liczyć na dodatkowe pieniądze – choćby w Rumunii, gdzie już kilka lat temu znacząco, w stosunku do średniej krajowej, podniesiono wynagrodzenia w ochronie zdrowia, chcąc za wszelką cenę zatrzymać exodus wykształconych kadr, na czas walki z epidemią pracownikom wypłacane jest dodatkowo po 600 euro.

Pracownicy medyczni zwracają też uwagę, że ich praca byłaby nadal ciężka, odpowiedzialna i ryzykowna, ale nie musiałaby być uznawana za bohaterską czy heroiczną, gdyby Ministerstwo Zdrowia, rząd zawczasu zapewnili środki ochrony osobistej. Wszystkim medykom, nie tylko szpitalom i oddziałom zakaźnym. – Nie było nic bardziej frustrującego, niż słuchanie, jak minister zdrowia w marcu zapewniał, że sytuacja ze środkami ochrony indywidualnej jest generalnie pod kontrolą, rząd zaopatruje szpitale jednoimienne, a wszystkie pozostałe mają sobie radzić we własnym zakresie. Jak? Skąd? Za co? – opowiada lekarz ze szpitala powiatowego na południu Polski.

Z tej frustracji, ale też poczucia solidarności, zrodziło się pospolite ruszenie: chałupnicza produkcja maseczek (początkowo podniosły się głosy, że nie będą mogły być używane w szpitalach, bo nie mają atestów, ale większość placówek brała „na pniu” wszystkie maseczki, również kolorowe, bawełniane, wychodząc z założenia, że lepszy wróbel w garści…), drukowanie przyłbic ochronnych na drukarkach 3D, innowacje studentów uczelni technicznych, którzy podpowiadali, jak można zaadaptować maski do nurkowania w celach ochronnych. Lokalne inicjatywy na rzecz konkretnych szpitali. Gdzieś popsuł się respirator – zbiórka. Szpital potrzebuje kardiomonitorów – zbiórka. Do gry weszli najwięksi – Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Fundacja Siepomaga, Dominika Kulczyk, która fundacji lekarskiego samorządu przekazała na walkę z epidemią 20 milionów złotych. Lekarze, pielęgniarki, ratownicy – dokarmiani przez lokalne restauracje, obdarowywani zapasami kawy i słodyczy – mogli poczuć, że nie są sami.

To jasna strona medalu. Jest i ciemna, wręcz – mroczna. Nie brakuje sygnałów, że bliscy pracowników ochrony zdrowia, zwłaszcza szpitali „covidowych”, jeśli sami nie są zawodowo związani z branżą medyczną, są odsyłani na bezpłatne urlopy, zmuszani do absencji w pracy, lub wręcz – zwalniani. – Nikt wprost tego nie powie, ale ludzie się nas boją. Boją się, że roznosimy wirusa – mówią pracownicy szpitali.

Takie postawy wzmacniają niefortunne wypowiedzi niektórych urzędników. Wiceminister Waldemar Kraska w radiowym wywiadzie stwierdził, że zakażenia wśród personelu medycznego (pod koniec marca medycy stanowili 17 proc. wszystkich potwierdzonych przypadków) to efekt, między innymi, ignorowania procedur, nonszalancji ze strony części, zwłaszcza starszych, lekarzy a także – niekiedy – braku wiedzy, że takie procedury bezpieczeństwa w ogóle istnieją. Reakcja samorządu lekarskiego była natychmiastowa: Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej wystosowało apel do premiera o dymisję wiceszefa resortu zdrowia, podkreślając, że trudno przerzucać odpowiedzialność na pracowników, skoro w szpitalach brakuje – od tygodni – podstawowych środków ochrony indywidualnej. Lekarze doczekali się jednak tylko przeprosin – przekazanych przez rzecznika prasowego Ministerstwa Zdrowia za niefortunne sformułowanie.

– Minister Kraska mówił o sytuacjach, które zostały wcześniej opisane w mediach. I nie powinien może używać takich ogólnych sformułowań, bo przecież 99 proc. personelu zachowuje się w sytuacji epidemii absolutnie odpowiedzialnie i stosuje się do wszystkich zaleceń i procedur. Ale jest faktem, że niektórzy medycy, tak jak dyrektorzy szpitali, postępują niestety wbrew procedurom. Przykład, który wzburzył mnie w sposób szczególny, to zamknięcie pracowników na przymusowej kwarantannie w jednym ze szpitali – mówił w rozmowie, którą przeprowadziłam na początku kwietnia dla portalu „Medycyna Praktyczna”, minister Łukasz Szumowski.

To, do czego potrafi doprowadzić nieopatrznie rzucone jedno słowo, za którym ciągnie się lawina kolejnych oskarżeń, najtragiczniej pokazał przykład prof. Wojciecha Rokity, znanego kieleckiego ginekologa, konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie ginekologii i położnictwa. I jednej z pierwszych ofiar koronawirusa, a raczej psychozy i napędzanego nią hejtu. Lekarz, u którego potwierdzono zakażenie, załamał się po fali oskarżeń, publikowanych w lokalnych mediach, w których sugerowano, że mając świadomość bycia zakażonym miał m.in.kontakt z pacjentkami i nie odizolował się – i popełnił samobójstwo. Sprawę bada prokuratura i to ona sprawdza, czy ktoś – i kto? – poniesie odpowiedzialność za zaszczucie lekarza.

Warto zaznaczyć, że „w czasach zarazy” z przestrzeni publicznej niemal zniknęła werbalna wrogość czy agresja wobec pracowników medycznych (co nie znaczy, że nie spotykają się oni z agresją w miejscu pracy, to odrębny temat). Co więcej, z badań przeprowadzonych przez Instytut Psychologii PAN we współpracy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami „Koronawirus w Polsce: Perspektywa psychologii społecznej” (20–23 marca) wynika, że personel medyczny budzi w Polakach niemal wyłącznie ciepłe uczucia.

W skali od -50 stopni (uczucia najchłodniejsze) do 50 stopni (uczucia najcieplejsze), badani najgorzej oceniali (-33 stopnie) osoby niestosujące się do zaleceń mających ograniczyć pandemię koronawirusa). Drugą najgorzej postrzeganą grupą (-11 stopni) była Konferencja Episkopatu Polski, a niechlubne „podium” zamykał rząd RP (-6,6 stopnia). Najcieplejsze uczucia (niemal 36 st.) Polacy w drugiej połowie marca mieli wobec pracowników ochrony zdrowia oraz osób stosujących się do zaleceń mających ograniczyć epidemię (35 st.). Na trzecim miejscu znaleźli się seniorzy (25 st.).

To, co zostanie z tych ciepłych uczuć – i nieudawanej wdzięczności – zależy w dużym stopniu od przebiegu epidemii, ale przede wszystkim – od samych pracowników medycznych. Nikt nie może (i nie powinien) oczekiwać i wymagać bohaterstwa, to pewne. Jednak pojawiające się sygnały o swego rodzaju „dezercjach” z pola walki – choćby w postaci masowych zwolnień lekarskich w pierwszych tygodniach epidemii, które zdziesiątkowały personel w kluczowych szpitalach (nie tylko jednoimiennych), muszą niepokoić. Nikt nie chce, by powtórzył się scenariusz włoski – tam do 9 kwietnia od początku epidemii z powodu koronawirusa zmarło stu lekarzy. Nikt jednak nie chce również scenariusza hiszpańskiego, w którym w domach opieki policja i wojsko odnajdywały zmarłych seniorów, porzuconych przez swoich opiekunów.

Gdy opadnie kurz po koronawirusie, co prędzej czy później musi nastąpić, przyjdzie czas na postawienie sprawy jasno: jeśli społeczeństwo chce czuć się bezpiecznie w przyszłości, musi tych, którzy walczyli na pierwszej linii frontu, docenić. Nie tylko brawami, nie tylko ciepłymi uczuciami.

Bez tego trudno będzie uniknąć – w przyszłości – wzrostu liczby tych, którzy na front zaciągnąć się nie dadzą. Dekowników.




Najpopularniejsze artykuły

Ile trwają studia medyczne w Polsce? Podpowiadamy!

Studia medyczne są marzeniem wielu młodych ludzi, ale wymagają dużego poświęcenia i wielu lat intensywnej nauki. Od etapu licencjackiego po specjalizację – każda ścieżka w medycynie ma swoje wyzwania i nagrody. W poniższym artykule omówimy dokładnie, jak długo trwają studia medyczne w Polsce, jakie są wymagania, by się na nie dostać oraz jakie możliwości kariery otwierają się po ich ukończeniu.

Ciemna strona eteru

Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.

Najlepsze systemy opieki zdrowotnej na świecie

W jednych rankingach wygrywają europejskie systemy, w innych – zwłaszcza efektywności – dalekowschodnie tygrysy azjatyckie. Większość z tych najlepszych łączy współpłacenie za usługi przez pacjenta, zazwyczaj 30% kosztów. Opisujemy liderów. Polska zajmuje bardzo odległe miejsca w rankingach.

Diagnozowanie insulinooporności to pomylenie skutku z przyczyną

Insulinooporność początkowo wykrywano u osób chorych na cukrzycę i wcześniej opisywano ją jako wymagającą stosowania ponad 200 jednostek insuliny dziennie. Jednak ze względu na rosnącą świadomość konieczności leczenia problemów związanych z otyłością i nadwagą, w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie tą... no właśnie – chorobą?

Testy wielogenowe pozwalają uniknąć niepotrzebnej chemioterapii

– Wiemy, że nawet do 85% pacjentek z wczesnym rakiem piersi w leczeniu uzupełniającym nie wymaga chemioterapii. Ale nie da się ich wytypować na podstawie stosowanych standardowo czynników kliniczno-patomorfologicznych. Taki test wielogenowy jak Oncotype DX pozwala nam wyłonić tę grupę – mówi onkolog, prof. Renata Duchnowska.

Onkologia – organizacja, dostępność, terapie

Jak usprawnić profilaktykę raka piersi, opiekę nad chorymi i dostęp do innowacyjnych terapii? – zastanawiali się eksperci 4 września br. podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu.

Czy NFZ może zbankrutować?

Formalnie absolutnie nie, publiczny płatnik zbankrutować nie może. Fundusz bez wątpienia znalazł się w poważnych kłopotach. Jest jednak jedna dobra wiadomość: nareszcie mówi się o tym otwarcie.

10 000 kroków dziennie? To mit!

Odkąd pamiętam, 10 000 kroków było złotym standardem chodzenia. To jest to, do czego powinniśmy dążyć każdego dnia, aby osiągnąć (rzekomo) optymalny poziom zdrowia. Stało się to domyślnym celem większości naszych monitorów kroków i (czasami nieosiągalną) linią mety naszych dni. I chociaż wszyscy wspólnie zdecydowaliśmy, że 10 000 to idealna dzienna liczba do osiągnięcia, to skąd się ona w ogóle wzięła? Kto zdecydował, że jest to liczba, do której powinniśmy dążyć? A co ważniejsze, czy jest to mit, czy naprawdę potrzebujemy 10 000 kroków dziennie, aby osiągnąć zdrowie i dobre samopoczucie?

Leki, patenty i przymusowe licencje

W nowych przepisach przygotowanych przez Komisję Europejską zaproponowano wydłużenie monopolu lekom, które odpowiedzą na najpilniejsze potrzeby zdrowotne. Ma to zachęcić firmy farmaceutyczne do ich produkcji. Jednocześnie Komisja proponuje wprowadzenie przymusowego udzielenia licencji innej firmie na produkcję chronionego leku, jeśli posiadacz patentu nie będzie w stanie dostarczyć go w odpowiedniej ilości w sytuacjach kryzysowych.

Zdrowa tarczyca, czyli wszystko, co powinniśmy wiedzieć o goitrogenach

Z dr. n. med. Markiem Derkaczem, specjalistą chorób wewnętrznych, diabetologiem oraz endokrynologiem, wieloletnim pracownikiem Kliniki Endokrynologii, a wcześniej Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie rozmawia Antoni Król.

Kamica żółciowa – przyczyny, objawy i leczenie

Kamica żółciowa to schorzenie, które dotyka około 20% populacji. Jest to najczęstsza przyczyna hospitalizacji związanych z układem pokarmowym. Charakteryzuje się występowaniem złogów w pęcherzyku żółciowym lub drogach żółciowych. Niektórzy pacjenci nie doświadczają żadnych objawów, inni cierpią z powodu ataku kolki żółciowej i innych powikłań.

Osteotomia okołopanewkowa sposobem Ganza zamiast endoprotezy

Dysplazja biodra to najczęstsza wada wrodzona narządu ruchu. W Polsce na sto urodzonych dzieci ma ją czworo. W Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym pod kierownictwem dr. Jarosława Felusia przeprowadzane są operacje, które likwidują ból i kupują pacjentom z tą wadą czas, odsuwając konieczność wymiany stawu biodrowego na endoprotezę.

Soczewki dla astygmatyków – jak działają i jak je dopasować?

Astygmatyzm to jedna z najczęstszych wad wzroku, która może znacząco wpływać na jakość widzenia. Na szczęście nowoczesne rozwiązania optyczne, takie jak soczewki toryczne, pozwalają skutecznie korygować tę wadę. Jak działają soczewki dla astygmatyków i na co zwrócić uwagę podczas ich wyboru? Oto wszystko, co warto wiedzieć na ten temat.

Zdrowie dzieci i młodzieży – czy potrzebna jest nowa strategia?

To jedno z pytań, na które starali się znaleźć odpowiedź eksperci biorący udział w II Kongresie Zdrowia Dzieci i Młodzieży, jaki odbył się 29 sierpnia w Warszawie. Odpowiedź jest, w sumie, prosta: potrzebujemy strategii z realnymi narzędziami jej wdrażania.

Dobra polisa na życie — na co zwrócić uwagę?

Ubezpieczenie na życie to zabezpieczenie finansowe w trudnych chwilach. Zapewnia wsparcie w przypadku nieszczęśliwego wypadku lub śmierci ubezpieczonego. Aby polisa dobrze spełniała swoją funkcję i gwarantowała pomoc, niezbędne jest gruntowne sprawdzenie jej warunków. Jeśli chcesz wiedzieć, na czym dokładnie powinieneś się skupić — przeczytaj ten tekst!

Jakie badania profilaktyczne są zalecane po 40. roku życia?

Po 40. roku życia wzrasta ryzyka wielu chorób przewlekłych. Badania profilaktyczne pozwalają wykryć wczesne symptomy chorób, które często rozwijają się bezobjawowo. Profilaktyka zdrowotna po 40. roku życia koncentruje się przede wszystkim na wykryciu chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów, cukrzycy oraz innych problemów zdrowotnych związanych ze starzeniem się organizmu.




bot