Służba Zdrowia - strona główna
SZ nr 17–24/2013
z 14 marca 2013 r.

Stuknij na okładkę, aby przejść do spisu treści tego wydania

>>> Wyszukiwarka leków refundowanych

Rak jajnika – nowe przeciwciało monoklonalne

Jolanta Sielska

Poważnym problemem, pojawiającym się u 35 proc. chorych na raka jajnika, jest wodobrzusze. ponieważ objawy są niespecyficzne, zazwyczaj rozpoznaje się go w późnych stadiach. często wodobrzusze jest pierwszym zauważonym przez chorą objawem.

Wodobrzusze jest niezależnym złym czynnikiem prognostycznym. Podczas gdy odsetek 5-letnich przeżyć w III i IV stopniu zaawansowania raka jajnika bez wodobrzusza wynosi 45 proc., przy wodobrzuszu obniża się do zaledwie 5 proc. Wiąże się to z faktem, że obecność ascitesu wiąże się zwykle z opornością na leczenie chemioterapią.



Obiecującą opcją terapeutyczną jest stosowanie revomabu (catumaxomab) – przeciwciała trójfunkcyjnego podawanego dootrzewnowo u pacjentów z nowotworami EpCAM-pozytywnymi, kiedy standardowa terapia nie jest już możliwa. Czas pomiędzy kolejnymi odbarczającymi nakłuciami jamy otrzewnej przy wodobrzuszu nowotworowym związanym z rakiem jajnika w badaniach klinicznych wydłużył się z 11 do 71 dni. Terapię tym lekiem u pierwszej pacjentki rozpoczęto w Polsce w połowie stycznia w Oddziale Ginekologii Onkologicznej Katedry Onkologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu pod kierownictwem ginekologa onkologa profesor Janiny Markowskiej.

Mniej nakłuć

Ponieważ przy stosowaniu klasycznego schematu leczenia (taksany i pochodne platyny) przeżycia w raku jajnika wciąż są niezadowalające, każda nowa terapia budzi wielkie nadzieje. – Możliwość wprowadzenia takiego leku, zmniejszającego częstość nakłuć przy wodobrzuszu, to ważny krok naprzód. Płyn zawiera bowiem duże ilości białka. Każde nakłucie, którego celem jest pobranie płynu, powoduje więc dodatkowe osłabienie pacjentki – wyjaśnia dr Jolanta Lubin, pracownik Kliniki Onkologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Światowe dane wskazują, że wśród nowotworów występujących u kobiet, rak jajnika pod względem częstości zajmuje siódme miejsce – po raku piersi, szyjki macicy, jelita grubego, płuca, żołądka i endometrium. Dane dotyczące zachorowalności wskazują, że najczęściej choroba ta wykrywana jest w krajach europejskich, najrzadziej w Afryce. Najwyższy współczynnik standaryzowany zachorowań (14,6/100 000) odnotowano na Łotwie, najniższy (1,8) w dwóch krajach afrykańskich: Lesoto i Tanzanii, jak również na wyspach Samoa i w Strefie Gazy.

Za 5 do 10 proc. zachorowań odpowiedzialne są czynniki genetyczne – mutacje w genach BRCA1 i BRCA2, jak również w genach naprawczych DNA MMR. Mutacje w genach ARID1A wykrywane są w 30 proc. raków endometrialnych i 40 proc. raków jasnokomórkowych, powstałych na podłożu endometriozy.

W Polsce rak jajnika odpowiada za 40 proc. wszystkich zgonów na nowotwory „ginekologiczne”. W roku 2009 na nowotwory złośliwe narządów płciowych zmarło 6147 kobiet, w tym 2510 z powodu raka jajnika.

Klasyczny schemat leczenia

Pierwszy protokół (GOG111), w którym opisano wstępne wyniki leczenia raka jajnika przy użyciu paklitakselu i cisplatyny u kobiet z III i IV stopniem zaawansowania choroby, przedstawiony został podczas American Society of Clinical Oncology w roku 1993. Wyniki badania ukazały się później w New England Journal of Medicine. Z uwagi na fakt, że odsetek pięcioletnich przeżyć w raku jajnika wciąż nie przekracza czterdziestu procent, nie ustają poszukiwania nowych metod leczenia.

Jedną z nich jest zwiększanie gęstości dawki – podawanie paklitakselu co 7 dni. Kolejną metodą wpływającą na wydłużenie przeżycia jest stosowanie terapii dootrzewnowej (również szeroko rozpowszechnionej przez prof. Janinę Markowską i dr. hab. med. Radosława Mądrego w ośrodku poznańskim).

Uderzenie w naczynia krwionośne

Dodanie bevacizumabu (Avastinu) do standardowej chemioterapii również wydłuża czas do progresji w raku jajnika, co udowodniono w badaniach klinicznych GOG-218 i ICON7, a co skutkowało rejestracją leku w USA i w 2011 roku w Europie.

Lek będący przeciwciałem monoklonalnym działa przez wiązanie się z czynnikami wzrostu naczyń śródbłonka, hamując ich wiązanie się z receptorami na powierzchni śródbłonka.

Jest to lek antyangiogenny. Niszczy naczynia odżywiające guz i zapobiega tworzeniu się nowych, działa jednak tylko wtedy, gdy wielkość resztek po operacji cytoredukcyjnej nie przekracza 1 centymetra – wyjaśnia prof. Markowska.




Najpopularniejsze artykuły

Astronomiczne rachunki za leczenie w USA

Co roku w USA ponad pół miliona rodzin ogłasza bankructwo z powodu horrendalnie wysokich rachunków za leczenie. Bo np. samo dostarczenie chorego do szpitala może kosztować nawet pół miliona dolarów! Prezentujemy absurdalnie wysokie rachunki, jakie dostają Amerykanie. I to mimo ustawy, która rok temu miała zlikwidować zjawisko szokująco wysokich faktur.

Ciemna strona eteru

Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.

Rzeczpospolita bezzębna

Polski trzylatek statystycznie ma aż trzy zepsute zęby. Sześciolatki mają próchnicę częściej niż ich rówieśnicy w Ugandzie i Wietnamie. Na fotelu dentystycznym ani razu w swoim życiu nie usiadł co dziesiąty siedmiolatek. Statystyki dotyczące starszych napawają grozą: 92 proc. nastolatków i 99 proc. dorosłych ma próchnicę. Przeciętny Polak idzie do dentysty wtedy, gdy nie jest w stanie wytrzymać bólu i jest mu już wszystko jedno, gdzie trafi.

Ukraińcy zwyciężają też w… szpitalach

Placówki zdrowia w Ukrainie przez 10 miesięcy wojny były atakowane ponad 700 razy. Wiele z nich zniszczono doszczętnie. Mimo to oraz faktu, że codziennie przybywają setki nowych rannych, poza linią frontu służba zdrowia daje sobie radę zaskakująco dobrze.

Leki, patenty i przymusowe licencje

W nowych przepisach przygotowanych przez Komisję Europejską zaproponowano wydłużenie monopolu lekom, które odpowiedzą na najpilniejsze potrzeby zdrowotne. Ma to zachęcić firmy farmaceutyczne do ich produkcji. Jednocześnie Komisja proponuje wprowadzenie przymusowego udzielenia licencji innej firmie na produkcję chronionego leku, jeśli posiadacz patentu nie będzie w stanie dostarczyć go w odpowiedniej ilości w sytuacjach kryzysowych.

ZUS zwraca koszty podróży

Osoby wezwane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do osobistego stawiennictwa na badanie przez lekarza orzecznika, komisję lekarską, konsultanta ZUS często mają do przebycia wiele kilometrów. Przysługuje im jednak prawo do zwrotu kosztów przejazdu. ZUS zwraca osobie wezwanej na badanie do lekarza orzecznika oraz na komisję lekarską koszty przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca wskazanego w wezwaniu i z powrotem. Podstawę prawną stanowi tu Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 31 grudnia 2004 r. (...)

Czy Trump ma problemy psychiczne?

Chorobę psychiczną prezydenta USA od prawie roku sugerują psychiatrzy i specjaliści od zdrowia psychicznego w Ameryce. Wnioskują o komisję, która pozwoli zbadać, czy prezydent może pełnić swoją funkcję.

Kobiety w chirurgii. Równe szanse na rozwój zawodowy?

Kiedy w 1877 roku Anna Tomaszewicz, absolwentka wydziału medycyny Uniwersytetu w Zurychu wróciła do ojczyzny z dyplomem lekarza w ręku, nie spodziewała się wrogiego przyjęcia przez środowisko medyczne. Ale stało się inaczej. Uznany za wybitnego chirurga i honorowany do dzisiaj, prof. Ludwik Rydygier miał powiedzieć: „Precz z Polski z dziwolągiem kobiety-lekarza!”. W podobny ton uderzyła Gabriela Zapolska, uważana za jedną z pierwszych polskich feministek, która bez ogródek powiedziała: „Nie chcę kobiet lekarzy, prawników, weterynarzy! Nie kraj trupów! Nie zatracaj swej godności niewieściej!".

Diagności idą do TK

Zdalna autoryzacja serologicznych badań laboratoryjnych zagraża bezpieczeństwu pacjentów, dlatego wciąż zabiegamy w resorcie zdrowia o uchylenie tego zapisu. Zamierzamy w tej sprawie złożyć też skargę do Trybunału Konstytucyjnego – zapowiada Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych.

EBN, czyli pielęgniarstwo oparte na faktach

Rozmowa z dr n. o zdrowiu Dorotą Kilańską, kierowniczką Zakładu Pielęgniarstwa Społecznego i Zarządzania w Pielęgniarstwie w UM w Łodzi, dyrektorką Europejskiej Fundacji Badań Naukowych w Pielęgniarstwie (ENRF), ekspertką Komisji Europejskiej, Ministerstwa Zdrowia i WHO.

Osteotomia okołopanewkowa sposobem Ganza zamiast endoprotezy

Dysplazja biodra to najczęstsza wada wrodzona narządu ruchu. W Polsce na sto urodzonych dzieci ma ją czworo. W Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym pod kierownictwem dr. Jarosława Felusia przeprowadzane są operacje, które likwidują ból i kupują pacjentom z tą wadą czas, odsuwając konieczność wymiany stawu biodrowego na endoprotezę.

Gdy rozum śpi, budzi się bestia

Likantropia (z gr. lýkos – wilk i ánthropos – człowiek) to wiara w zdolność
przekształcania się ludzi w zwierzęta, zwłaszcza w wilki. Etymologię tego
terminu wywodzi się też od króla Arkadii – Likaona, który, jak opisuje
Owidiusz w Metamorfozach, został przemieniony w wilka, gdyż ośmielił się
podać Zeusowi ludzkie mięso – ciało własnego syna.

Mielofibroza choroba o wielu twarzach

Zwykle chorują na nią osoby powyżej 65. roku życia, ale występuje też u trzydziestolatków. Średni czas przeżycia wynosi 5–10 lat, choć niektórzy żyją nawet dwadzieścia. Ale w agresywnej postaci choroby zaledwie 2–3 lata od postawienia rozpoznania.

Doktor AI

Platformy ze sztuczną inteligencją (AI) dokonujące wstępnych diagnoz są już tak zaawansowane, że testowali je londyńczycy, a brytyjski NHS rozważa ich szersze użycie. W Afryce takie aplikacje na smartfona stosują już miliony.

Endometrioza – wędrująca kobiecość

Podstępna, przewlekła i nieuleczalna. Taka jest endometrioza. Ta tajemnicza choroba ginekologiczna, badana od przeszło stu lat, nadal pozostaje dla lekarzy niewyjaśniona. Pomimo że występuje u kobiet coraz częściej, wciąż trudno określić mechanizm jej powstawania i rozwoju, a jej następstwa są poważne, prowadzą nawet do bezpłodności.

Ubezpieczenia zdrowotne w USA

W odróżnieniu od wielu krajów, Stany Zjednoczone nie zapewniły swoim obywatelom jednolitego systemu ubezpieczeń zdrowotnych. Bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańca USA zależy od posiadanego przez niego ubezpieczenia. Poziom medycyny w USA jest bardzo wysoki – szpitale są doskonale wyposażone, amerykańscy lekarze dokonują licznych odkryć, naukowcy zdobywają nagrody Nobla. Jakość ta jednak kosztuje, i to bardzo dużo. Wizyta u lekarza pociąga za sobą wydatek od 40 do 200 $, jeden dzień pobytu w szpitalu – 400 do 1500 $. Poważna choroba może więc zrujnować Amerykanina finansowo, a jedna skomplikowana operacja pochłonąć jego życiowe oszczędności. Dlatego posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego jest tak bardzo ważne. (...)



bot