SZ nr 93–100/2012z 17 grudnia 2012 r.
Stuknij na okładkę, aby przejść do spisu treści tego wydania
Pożegnanie redaktor naczelnej
Innego końca świata nie będzie
Aleksandra Gielewska
26 stycznia 1990 r. wygrałam konkurs na stanowisko redaktor naczelnej „Służby Zdrowia”. Gazeta była wtedy wielką, czarno-niebieską płachtą. Ukazywała się jako 8-stronicowy tygodnik, nie zawsze chętnie przeglądany przez kolejne pokolenia lekarzy, pielęgniarek, techników medycznych, począwszy od 1949 r. Dlaczego wystartowałam w konkursie? Dla zasady i z konsekwencji. Kiedy dekadę wcześniej jako dziennikarka „Służby Zdrowia” przywiozłam relację ze strajku „Solidarności” Służby Zdrowia w Gdańsku, moja ówczesna naczelna tekst wstrzymała. W stanie wojennym wyrzuciła mnie z pracy – byłam elementem antysocjalistycznym. Opuszczając wtedy redakcję, oświadczyłam Marii Cześnin – Straszewiczowej. – Kiedyś tu wrócę, na pani miejsce.
Wróciłam po zmianie ustroju. Ale były już tego i inne powody – wiara w tworzące się wolne media, przekonanie o konieczności i realnej szansie zmian w ochronie zdrowia, była gotowość służby wspaniałym ludziom, którzy „wykonują najpiękniejszy zawód świata”.
Kilkanaście miesięcy po wygranym konkursie stworzyliśmy spółkę dziennikarską i zostałam prezesem wydawnictwa. Zbliżały się święta Bożego Narodzenia 1991 r., w małym mieszkanku z siedmioletnią córką wpatrywałyśmy się w kolorowe bombki na plastikowej choince. – Anusiu, będę miała teraz więcej pracy i obowiązków, będę czasem późno wracać...
Przez kolejne 22 lata miałam wielką frajdę robienia tego, co lubię i co – jak wierzyłam – ma sens dla innych. Na własne ryzyko i odpowiedzialność. Nigdy nie chodziło mi o biznes, zresztą współczuję tym, którym liczenie pieniędzy przesłania przyjemność z życia i pracy. Kiedy zamykaliśmy kolejne wydania gazety, zdarzało się wracać do domu nad ranem. Córka powtarzała: ta „Służba Zdrowia” to twoje drugie dziecko. Było. Kiedy sama dorosła, zawodowe kroki zaczęła stawiać właśnie w tej redakcji.
A gazeta? Zmieniała się wraz z tym, jak zmieniał się w Polsce system ochrony zdrowia, z drugiej strony – jak unowocześniały się media. Z wielkiej płachty stała się kolorowym tygodnikiem, kilka razy odsłaniała nowe oblicze graficzne. Bez zmian pozostawały jednak wartości leżące u jej podstaw: rzetelność, wiarygodność, szacunek dla czytelnika. Jej wizytówką były też zawsze krytyczne pióra z najwyższej półki. Patrzyliśmy władzy na ręce, oddzielając ziarno mądrych zamierzeń od plew niekompetencji czy działań pozorowanych. Nie lubili nas ministrowie zdrowia (z wyjątkiem śp. Franciszki Cegielskiej i prof. Zbigniewa Religi) i inni politycy, bo nie mogli liczyć na taryfę ulgową. Nie przepadały za nami koncerny farmaceutyczne, bo ryzykując własną kondycją finansową – pisaliśmy często trudną dla nich prawdę.
Pokazywaliśmy nie tylko, co i dlaczego jest źle, ale też, co musi się zmienić i jak to zrobić. Jeden z ministrów zadzwonił do mnie nawet kiedyś z pretensjami. Był wczesny poranek, dzień po tym, jak w sejmie przepadła jego sztandarowa ustawa. Przez wiele miesięcy z nią walczyliśmy, bo była zła. – To twoja wina – nie krył rozżalenia. Pomyślałam – jeśli to prawda, tym lepiej dla systemu. Ale złych ustaw przybywało. Dziś służba zdrowia w Polsce wkroczyła na równię pochyłą, a przyczynami tego stanu rzeczy są tysiące zaniechań i złych decyzji. Bo pieniędzy było, jest i będzie za mało. Ale dojrzałych koncepcji zmian i konsekwencji w ich wprowadzaniu jak na lekarstwo.
Zmiany są za to w semantyce. Mówienie o „służbie zdrowia” stało się passe. Wyparła ją „ochrona zdrowia”, „rynek zdrowia”. Zawsze miałam problem z przyjęciem tego ducha nowoczesności. Bo jednak „w służbie” brzmi mi dumniej niż „w ochronie” czy „ na rynku”. Służba to misja. Wiem jednak, że w zderzeniu z rzeczywistością tu i teraz – te słowa brzmią anachronicznie, by nie rzec – kosmicznie.
22 lata to cała epoka, zwłaszcza w czasach wielkiej transformacji. Pora na zmiany. Według Majów 21 grudnia ma być koniec świata. Dla mnie kończy się ten dotychczasowy, 22-letni świat. Zaczyna nowy, jeszcze nieznany.
Dziękuję tym, którzy ciężko ze mną pracowali i tworzyli gazetę, w tym Tomkowi Sienkiewiczowi, który pamięta nasz rok 1990. Dziękuję Czytelnikom, bez których ta praca nie miałaby sensu.
Życzę Wam, służbie zdrowia i „Służbie Zdrowia”, wszystkiego dobrego w Nowym Roku. A w Święta – rodzinnego ciepła, wytchnienia i chwili dla siebie. Przede wszystkim zaś – dużo zdrowia.
Aleksandra Gielewska, redaktor naczelna
ola.gielewska@gmail.com