Rząd jak strażak-podpalacz

Frajerzy z polisą

Aleksandra Kurowska

Sejm i Senat tzw. rzutem na taśmę przyjęły w czerwcu nowelizację ustawy o działalności leczniczej. Szpitale znów uratowano. Gdyby nie odważna i odpowiedzialna postawa parlamentarzystów, od 1 lipca każdy szpital musiałby mieć kosztowną polisę od zdarzeń medycznych albo zaprzestać działalności. Obowiązku nie zniesiono, ale przeniesiono jego wejście w życie na 2014 r. Do tego czasu polisy będą nieobowiązkowe.

Udało się też rozwiązać kłopoty hospicjów. Od 1 lipca miały być traktowane jak przedsiębiorstwa. Większość z nich przestałaby istnieć, bo firmy nie mogą korzystać z pracy wolontariuszy, darowizn, udziału w 1% PIT. Ale przepis usunięto. Znów sukces. Zniesiono też zakaz przekazywania darowizn w formie leków szpitalom i innym placówkom medycznym oraz opiekuńczym. Z darowizn korzystały od lat, ale zakazywała ich nowa ustawa refundacyjna.

Mimo ewidentnych sukcesów, entuzjazmu nie udaje się wykrzesać z ekspertów. Twierdzą, że nowelizacja to tylko gaszenie pożaru, a przepisy dotyczące polis i wypłaty odszkodowań nadal mają sporo wad, które trzeba poprawić. W tym wadę fundamentalną – nieprecyzyjną definicję zdarzenia medycznego.

Choć o obowiązku dokupienia nowych ubezpieczeń do OC wiedziano od roku, większość placówek zwlekała z tym do ostatniej chwili. Wydatek kilkuset tysięcy złotych dla większości był nie do przyjęcia. Ponadto przyzwyczaiły się już do przepisów rujnujących – w dobrej wierze – ich finanse, z których wiele było po ich uchwaleniu zmienianych lub przynajmniej odraczanych.

Dlatego np. w województwie dolnośląskim żaden z 70 szpitali nie zdecydował się na wykupienie ubezpieczenia od zdarzeń medycznych. W woj. warmińsko-mazurskim na 38 szpitali kupił ją tylko jeden. Ale są też województwa, gdzie ubezpieczonych było nawet około 10% szpitali. Czemu w ogóle znaleźli się respektujący prawo? Jak tłumaczy Andrzej Bujnowski, prezes spółki Pro-Medica zarządzającej Mazurskim Centrum Zdrowia w Ełku, ustawa groziła wykreśleniem z rejestru placówek medycznych. Na takie ryzyko spółka nie mogła sobie pozwolić.

– Czujemy się oszukani, bo podeszliśmy do sprawy poważnie, a zawarta polisa mocno obciążyła nasz budżet – mówi dziś Józef Maciołek, wiceprezes Powiatowego Centrum Zdrowia w Kluczborku.

Teraz ci, którzy wyszli przed szereg i polisę nabyli, będą w niepewności czekać, aż któryś z właścicieli, lokalna opozycja czy nawet NIK wytknie im niegospodarność. Bo po co się ubezpieczać przed czasem? A czemu na rok, a nie – na pół roku? I ileż to strzykawek, kroplówek czy nawet inkubatorów kupić by można za te pieniądze?

Nowy termin, nowe zasady, stare problemy

Poza zmianą terminu dotyczącego obowiązkowych polis w nowelizacji zmieniła się też suma gwarancyjna, od której szpitale muszą się ubezpieczyć. W okresie rocznym w odniesieniu do wszystkich zdarzeń medycznych wynosiła 1,2 mln zł od szpitala. Teraz będzie to 1 tys. zł za łóżko, ale nie mniej niż 300 tys. zł rocznie od szpitala. Jednak nie dajmy się zwieść obietnicom MZ – to nie będzie oznaczać automatycznie spadku naliczanych szpitalom składek o trzy czwarte.

Dwie dodatkowe zmiany to 10-proc. zniżka za posiadanie akredytacji oraz możliwość podpisania umowy z sięgającym do 50% udziałem własnym szpitala w wypłacie odszkodowań za zdarzenie.

– Niestety, wiele kwestii dotyczących naliczania składek wciąż jest niewyjaśnionych. Nie doprecyzowano m.in. kluczowego terminu „zdarzenie medyczne” – zwraca uwagę Andrzej Mądrala, wiceprezydent Pracodawców RP. Dodaje, że o interpretację obecnych zapisów występowało już do resortu zdrowia PZU, ale nie dostało wystarczających wyjaśnień.

Samo PZU na łamach mediów spotkało się z miażdżącą krytyką, że oferuje przypartym do ściany szpitalom polisy po drastycznie zawyżonych cenach. Także w środowisku ubezpieczeniowym nie zostawiano na PZU suchej nitki, jako na łamistrajku, który godzi się brać udział w realizacji absurdalnych przepisów. Choć po wydaniu rozporządzenia dotyczącego naliczania odszkodowań dla poszkodowanych mówiono, że umowy ze szpitalami będą kamieniem u szyi narodowego ubezpieczyciela.

Chwila ulgi i co dalej?

Półtora roku odroczenia szpitale mogą wykorzystać na powołanie własnego Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych, albo nawet kilku. Pobudziłoby to konkurencję. – TUW to bardzo dobre rozwiązanie, nie tylko w przypadku ubezpieczeń od zdarzeń medycznych, ale też OC – mówi Marek Balicki. TUW-y działają nie dla zysku, a więc ceny polis powinny być niższe.

Powołanie TUW-u nie jest jednak proste. Trzeba mieć kapitały gwarancyjne, uzyskać zgodę Komisji Nadzoru Finansowego. Załatwienie formalności w rok byłoby sukcesem, zwłaszcza że zmieniane są właśnie przepisy o TUW-ach i nie wiadomo, jaką dokumentację przygotować. Pozostają też tak drażliwe kwestie, jak to, kto ma dopłacić w razie gdy TUW przyniesie straty oraz ich obsada kadrowa – fachowcami, a nie lokalnymi politykami.

Jest też jeszcze inna możliwość. Jeśli polisy nadal będą nieosiągalne finansowo dla szpitali, za niespełna półtora roku Sejm przygotuje kolejną ratunkową nowelizację. To prostsze niż np. zwiększenie wycen za świadczenia, tak by szpitale kupiły dodatkowe polisy.