Służba Zdrowia - strona główna
SZ nr 9–12/2007
z 5 lutego 2007 r.

Stuknij na okładkę, aby przejść do spisu treści tego wydania


>>> Wyszukiwarka leków refundowanych


Wieczór autorski Janiny Banachowskiej w Półrzeczkach

Dochtórka nom się udała

Halina Kleszcz

Bohaterowie książki, przyjaciele, lokalne władze spotkali się 26 stycznia w nowej Szkole Podstawowej im. Wincentego Pola (filia szkoły w Jurkowie) na wieczorze autorskim lek. Janiny Banachowskiej, która w książce "Dochtórko, ratujcież!" sportretowała 32 lata swej służby mieszkańcom Półrzeczek oraz najdalszych, rozsianych w Beskidzie Wyspowym przysiółków. Docierała z pomocą latem i zimą, najczęściej konno z braku dróg bitych.



Właścicielka apteki w Dobrej (siedziba władz gminy), mgr farm. Krystyna Okońska, koleżanka z akademika, nie sądziła, że los zetknie ją ponownie z J. Banachowską, prymuską na Wydziale Lekarskim AM w Krakowie (1969-1975). Dla pacjentów "dochtórki" leki wydaje nawet w środku nocy.

- Janka była najmłodszą babcią – studentką. Miała już za sobą szkołę felczerską, odbyła nakaz pracy w pogotowiu, w rodzinnych Wadowicach, a potem w Cieplicach była pielęgniarką – wspomina mgr rehabilitacji i psychologii Małgorzata Huczyńska, przyjaciółka z lat młodości i żeglarskich wypraw. Podczas promocji książki dodawała "dochtórce" otuchy.

Urodzony w Półrzeczkach ks. Wincenty Węglarz też pisze książki, ale podkreśla, że nikt tak nie rozsławił Półrzeczek, jak J. Banachowska. Młody wójt Benedykt Węgrzyn (bibliotekoznawca) na ostatnim zebraniu radnych odczytał nawet kilka fragmentów książki pióra kobiety uznawanej tu za "dobro miejscowe". Wójt dostrzegł wpływy reymontowskie i "Konopielki" Redlińskiego.

Emerytowana nauczycielka Alfreda Wojciaczyk trafiła na karty książki. Do dziś pamięta, jak ją "dochtórka" obsztorcowała za zwlekanie z pokazaniem oparzenia na udzie. Wstydziła się... Zofia Krzysztofiak dodaje, że "dochtórka" to swój człowiek, można dzwonić do niej nawet o północy, nigdy nie odmówiła pomocy.

Teresa Kuchta, matka piątki pociech, w tym 2 par bliźniaków, darzy "dochtórkę" bezwzględnym zaufaniem. Wszyscy tu wiedzą, że nie przejdzie obok dzieciaka obojętnie, zbeszta zimą za noszenie czapki w kieszeni, wiosną za brodzenie w lodowatym górskim strumyku albo latanie w koszulinie przy jesiennych chłodach. Doceniają ją i za to, że po antybiotyki sięga w ostateczności. Jeden z synów pani Zofii miał kontuzję nogi. Nie pojechała z nim do Limanowej, na RTG stopy. "Dochtórka" ma wiedzę w rękach, badaniem fizykalnym ustali przyczynę bólu i obrzęku. Niektóre przepisy medycyny ludowej też włącza do terapii. Kształcona – a ludzi nie wyśmiewa.

Kunegunda Drzyzga, sąsiadka dr Banachowskiej, farmerki i miłośniczki zwierząt wszelakich (wzywanej, gdy weterynarza zabraknie, także do pomocy "braciom mniejszym") nie mogła wyjść z podziwu, jak dobrze radzi sobie z trzodą. Koza to u niej była co dzień własnoręcznie wydojona, wyczesana, jak koń, którego "dochtórka" siodłała, by dotrzeć leśnymi duktami do chorych. I osiołek – uciecha dla dzieci. Trzy owce podrzucała do wypasu do stada pani Kunegundy. – Kozie sery Banachowskiej nie miały sobie równych – potwierdza M. Huczyńska, traperka, która z młodzieżą z Krakowa poznawała szlaki turystyczne w okolicy. W Beskidzie Wyspowym (na każdy szczyt trzeba wyjść osobno, a nie granią między górami) na całe dnie lubił przepadać mecenas Aleksander Banachowski, ojciec Janiny.

Kierownik Gminnego Ośrodka Zdrowia w Dobrej (w powiecie limanowskim 3 podmioty w poz nie wybrały prywatyzacji) lek. Mieczysław Dubiel od 28 lat praktykuje w tym terenie. Zarządzać pomaga mu pielęgniarka koordynująca Maria Stokłosa. Przyjazną dla pacjentów atmosferę w Dobrej potwierdza Maria Rapacz, a ma porównanie, bo jej rodzina leczyła się u dr Banachowskiej 32 lata.

Po przejściu na emeryturę z wiejskiego, spartańskiego ośrodka w Jurkowie, "dochtórka" praktykuje w prywatnym gabinecie. Półrzeczanom dr Dubiel wyszykował w Jurkowie nowy ośrodek i zatrudnił nowych lekarzy. – Bardzo są zaangażowani – mówi Małgosia Piechówka. – Ostatnio dr Dubiel zakasał rękawy i sam przenosił sprzęt rehabilitacyjny. Do upadłego walczyli o kontrakt na świadczenia potrzebne spracowanym pacjentom. Endokrynologa – z akademickiej kliniki – nie ma Limanowa, a tym się szczyci specjalistyka Gminnego Ośrodka w Dobrej (rejon 8 tys. osób, a niedobór jodu rzecz częsta). Mają też własnego kardiologa (dojeżdża 2 razy w miesiącu z Krakowa), 2 ginekologów, neurologa, okulistę, dermatologa.

Radna Barbara Gawlik uzupełnia listę zasług doktor Banachowskiej. – Żaden dom, żadna najlichsza chata, żadna rodzina nie miała przed nią tajemnic. Wiedziała, komu czego brakuje. W trudnych latach stanu wojennego to dr Banachowska dzieliła pomoc z Holandii, a mój mąż transportował paczki do przysiółków – wspomina.




Najpopularniejsze artykuły

Ciemna strona eteru

Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.

Astronomiczne rachunki za leczenie w USA

Co roku w USA ponad pół miliona rodzin ogłasza bankructwo z powodu horrendalnie wysokich rachunków za leczenie. Bo np. samo dostarczenie chorego do szpitala może kosztować nawet pół miliona dolarów! Prezentujemy absurdalnie wysokie rachunki, jakie dostają Amerykanie. I to mimo ustawy, która rok temu miała zlikwidować zjawisko szokująco wysokich faktur.

Rzeczpospolita bezzębna

Polski trzylatek statystycznie ma aż trzy zepsute zęby. Sześciolatki mają próchnicę częściej niż ich rówieśnicy w Ugandzie i Wietnamie. Na fotelu dentystycznym ani razu w swoim życiu nie usiadł co dziesiąty siedmiolatek. Statystyki dotyczące starszych napawają grozą: 92 proc. nastolatków i 99 proc. dorosłych ma próchnicę. Przeciętny Polak idzie do dentysty wtedy, gdy nie jest w stanie wytrzymać bólu i jest mu już wszystko jedno, gdzie trafi.

Leki, patenty i przymusowe licencje

W nowych przepisach przygotowanych przez Komisję Europejską zaproponowano wydłużenie monopolu lekom, które odpowiedzą na najpilniejsze potrzeby zdrowotne. Ma to zachęcić firmy farmaceutyczne do ich produkcji. Jednocześnie Komisja proponuje wprowadzenie przymusowego udzielenia licencji innej firmie na produkcję chronionego leku, jeśli posiadacz patentu nie będzie w stanie dostarczyć go w odpowiedniej ilości w sytuacjach kryzysowych.

Czy Trump ma problemy psychiczne?

Chorobę psychiczną prezydenta USA od prawie roku sugerują psychiatrzy i specjaliści od zdrowia psychicznego w Ameryce. Wnioskują o komisję, która pozwoli zbadać, czy prezydent może pełnić swoją funkcję.

Zmiany skórne po kontakcie z roślinami

W Europie Północnej najczęstszą przyczyną występowania zmian skórnych spowodowanych kontaktem z roślinami jest Primula obconica. Do innych roślin wywołujących odczyny skórne, a występujących na całym świecie, należy rodzina sumaka jadowitego (gatunek Rhus) oraz przedstawiciele rodziny Compositae, w tym głównie chryzantemy, narcyzy i tulipany (...)

ZUS zwraca koszty podróży

Osoby wezwane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do osobistego stawiennictwa na badanie przez lekarza orzecznika, komisję lekarską, konsultanta ZUS często mają do przebycia wiele kilometrów. Przysługuje im jednak prawo do zwrotu kosztów przejazdu. ZUS zwraca osobie wezwanej na badanie do lekarza orzecznika oraz na komisję lekarską koszty przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca wskazanego w wezwaniu i z powrotem. Podstawę prawną stanowi tu Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 31 grudnia 2004 r. (...)

Opieka zdrowotna w USA – Struktura i finansowanie

Na świecie wyróżnia się cztery modele opieki zdrowotnej: systemy oparte na przedsiębiorczości reprezentowane przez Stany Zjednoczone, systemy oparte na zabezpieczeniach społecznych, najliczniej reprezentowane w Europie, których reprezentantami są między innymi Niemcy i Francja, systemy oparte na opiece całościowej, których przykładem jest Wielka Brytania i systemy socjalistyczne, których reprezentantem do niedawna była Polska. (...)

Medyczne 3D w Olsztynie

Nowoczesne Laboratorium Fuzji Obrazowych na Wydziale Nauk Medycznych UWM w Olsztynie jest drogą do rozwoju działalności badawczo-rozwojowej w zakresie wdrażania innowacyjnych rozwiązań na rynku.

EBN, czyli pielęgniarstwo oparte na faktach

Rozmowa z dr n. o zdrowiu Dorotą Kilańską, kierowniczką Zakładu Pielęgniarstwa Społecznego i Zarządzania w Pielęgniarstwie w UM w Łodzi, dyrektorką Europejskiej Fundacji Badań Naukowych w Pielęgniarstwie (ENRF), ekspertką Komisji Europejskiej, Ministerstwa Zdrowia i WHO.

Osteotomia okołopanewkowa sposobem Ganza zamiast endoprotezy

Dysplazja biodra to najczęstsza wada wrodzona narządu ruchu. W Polsce na sto urodzonych dzieci ma ją czworo. W Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym pod kierownictwem dr. Jarosława Felusia przeprowadzane są operacje, które likwidują ból i kupują pacjentom z tą wadą czas, odsuwając konieczność wymiany stawu biodrowego na endoprotezę.

Protonoterapia. Niekończąca się opowieść

Ośrodek protonoterapii w krakowskich Bronowicach kończy w tym roku pięć lat. To ważny moment, bo o leczenie w Krakowie będzie pacjentom łatwiej. To dobra wiadomość. Zła jest taka, że ułatwienia dotyczą tych, którzy mogą za terapię zapłacić.

Doktor AI

Platformy ze sztuczną inteligencją (AI) dokonujące wstępnych diagnoz są już tak zaawansowane, że testowali je londyńczycy, a brytyjski NHS rozważa ich szersze użycie. W Afryce takie aplikacje na smartfona stosują już miliony.

Żylaki okolic intymnych

Pacjentki cierpiące z powodu niewydolności żylnej miednicy i żylaków okolic intymnych zgłaszają się najczęściej do ginekologów i internistów. Nie wszyscy lekarze jednak wiedzą, że istnieje skuteczna metoda leczenia tych dolegliwości.

Sztuczna inteligencja przejrzy nas na wylot

Czy inteligentnie zaprogramowane i obdarzone zdolnością do uczenia się maszyny mogą w przyszłości wyręczyć psychoterapeutę? Ewa Biernacka pyta o to dr. Tomasza Witkowskiego, psychologa z firmy doradczo-szkoleniowej MODERATOR i Klubu Sceptyków Polskich.

Problem nie zawsze rozumiany

Z Ewą Jędrys, prezes Fundacji Pomocy Chorym Psychicznie im. Tomasza Deca w Krakowie rozmawia Katarzyna Cichosz.




bot