Służba Zdrowia - strona główna
SZ nr 63–66/2001
z 16 sierpnia 2001 r.
>>> Wyszukiwarka leków refundowanych

Wskazania i przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego

Lekarz kierujący na leczenie uzdrowiskowe powinien znać wskazania i przeciwwskazania do tego rodzaju leczenia.


Fot. Thinkstock

Wskazania określają grupy chorób lub poszczególne choroby do leczenia w warunkach uzdrowiskowych. Wyodrębniają więc te choroby przewlekłe, które mogą być leczone metodami balneofizykalnymi, co – jak można się spodziewać – przyniesie dobre rezultaty.

Przeciwwskazania dotyczą zaś grupy chorób i jednostek chorobowych nie kwalifikujących się do leczenia metodami uzdrowiskowymi. Zwykle potrzebne jest stosowanie w tych przypadkach innych metod leczniczych. Niektóre z tej grupy chorób nie mogą być leczone w uzdrowisku, ponieważ nie przynosi to żadnych korzyści lub, co gorsza, może doprowadzić do zaostrzenia albo uogólnienia. Do leczenia uzdrowiskowego nie kwalifikują się też chorzy wymagający całodobowej indywidualnej opieki medycznej, czego zakład lecznictwa uzdrowiskowego nie może zapewnić.

Wskazania i przeciwwskazania można podzielić na ogólne i szczegółowe. Wskazania ogólne odpowiadają profilom leczniczym uzdrowiska i obejmują zespoły jednostek chorobowych, które generalnie kwalifikują się do leczenia uzdrowiskowego, lecz brak ściślejszych danych o rodzaju i stanie zaawansowania choroby nie pozwala na podjęcie ostatecznej decyzji co do wyboru odpowiedniego uzdrowiska ani typu zakładu lecznictwa uzdrowiskowego. Znajomość wskazań ogólnych jest potrzebna lekarzowi kierującemu przy wstępnym podejmowaniu decyzji, kiedy ocenia, czy w ogóle może chorego skierować na ten typ leczenia; czy ten sposób leczenia mu pomoże, a nie zaszkodzi.

Szczegółowe wskazania uściślają konkretne jednostki chorobowe, określają stadium schorzenia i inne szczegóły kliniczne. Ten rodzaj wskazań pomaga lekarzowi podjąć decyzję w sprawie wyboru typu zakładu lecznictwa uzdrowiskowego (szpital uzdrowiskowy czy sanatorium), do którego chory powinien być skierowany oraz konkretnego uzdrowiska.

Przeciwwskazania ogólne, zwane też bezwzględnymi, obejmują zespoły lub jednostki chorobowe, które nie kwalifikują się do leczenia uzdrowiskowego niezależnie od rodzaju uzdrowiska i typu zakładu leczniczego. Choroby te wymagają zwykle intensywnego leczenia specjalistycznego w miejscowym szpitalu. Inna grupa chorób to te, co do których podejrzewamy, że mogą ulec uogólnieniu lub zaostrzeniu pod wpływem stosowanej terapii uzdrowiskowej. Istotnym problemem, często kontrowersyjnym, jest kierowanie do uzdrowisk chorych w wieku podeszłym. Z medycznego punktu widzenia nie wiek metrykalny powinien być brany pod uwagę, ale stan wydolności układowej i narządowej. Zasadą powinno się stać kierowanie chorych w wieku podeszłym oraz tych z zaawansowanymi chorobami do miejscowości uzdrowiskowych położonych najbliżej ich miejsc zamieszkania, co zmniejszy uciążliwość podróży i pozwoli na lepszą adaptację do środowiska przyrodniczego.

Należy zaznaczyć, że przeciwwskazania ogólne odnoszą się również do chorób towarzyszących chorobie podstawowej. Wprowadzenie do uzdrowisk nowej formy leczenia, jaką jest wczesna rehabilitacja, wpłynęło na znaczne ograniczenie przeciwwskazań, co oznacza rozszerzenie wskazań leczniczych. W zestawieniu przeciwwskazań ogólnych znajdują się te rodzaje chorób lub powikłań, które nie kwalifikują się do leczenia szpitalnego i sanatoryjnego, ale mogą stanowić względne wskazania do leczenia w zakładach rehabilitacji uzdrowiskowej. Do takich chorób można zaliczyć niedowłady i porażenia z nietrzymaniem moczu niedużego stopnia oraz przebycie operacji zakończonej wytworzeniem sztucznego odbytu (stomia).

Zupełnie nowym podejściem w problematyce wskazań leczniczych jest istotna zmiana stanowiska co do leczenia w warunkach uzdrowiskowych chorób nowotworowych po zakończonym leczeniu zachowawczym lub operacyjnym. Przez przynajmniej 50 lat obowiązywały zasady niekierowania do uzdrowiska chorych po leczeniu choroby nowotworowej wcześniej niż przed upływem 5 lat obserwacji po zabiegu lub chemioterapii. Krajowi konsultanci w balneologii i onkologii uzgodnili ostatnio wspólne stanowiska w zakresie wskazań i przeciwwskazań do leczenia różnych postaci choroby nowotworowej. Według tych uzgodnień zdecydowane przeciwwskazanie do leczenia choroby nowotworowej w uzdrowisku występuje u chorych z czynną chorobą nowotworową we wszystkich postaciach, u chorych w trakcie chemioterapii oraz przed upływem jednego roku od zakończenia leczenia operacyjnego lub zachowawczego.

Jedynie chorych po leczeniu niektórych nowotworów (czerniak, nerki, białaczka, ziarnica złośliwa, chłoniak złośliwy) nie należy kierować wcześniej niż przed upływem 5 lat od zakończenia leczenia.

Główna zmiana polega więc na możliwości skierowania do uzdrowiska części chorych po leczeniu z powodu nowotworu złośliwego już po roku, a nie po 5 latach obserwacji.

Opracowano na podstawie "Kompendium balneologii"

Wskazania ogólne


1. Choroby układu krążenia:


2. Choroby układu oddechowego:


3. Choroby układu trawienia:


4. Choroby układu wydzielania wewnętrznego i przemiany materii (cukrzyca, otyłość, nadczynność i niedoczynność tarczycy, choroby przysadki i nadnerczy):


5. Choroby reumatologiczne i ortopedyczno-urazowe:


6. Choroby układu nerwowego:


7. Choroby kobiece:


8. Choroby skóry:


9. Choroby układu moczowego:


10. Choroby zawodowe:


Przeciwwskazania ogólne (bezwzględne):







Najpopularniejsze artykuły

Ile trwają studia medyczne w Polsce? Podpowiadamy!

Studia medyczne są marzeniem wielu młodych ludzi, ale wymagają dużego poświęcenia i wielu lat intensywnej nauki. Od etapu licencjackiego po specjalizację – każda ścieżka w medycynie ma swoje wyzwania i nagrody. W poniższym artykule omówimy dokładnie, jak długo trwają studia medyczne w Polsce, jakie są wymagania, by się na nie dostać oraz jakie możliwości kariery otwierają się po ich ukończeniu.

Ciemna strona eteru

Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.

Diagnozowanie insulinooporności to pomylenie skutku z przyczyną

Insulinooporność początkowo wykrywano u osób chorych na cukrzycę i wcześniej opisywano ją jako wymagającą stosowania ponad 200 jednostek insuliny dziennie. Jednak ze względu na rosnącą świadomość konieczności leczenia problemów związanych z otyłością i nadwagą, w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie tą... no właśnie – chorobą?

Najlepsze systemy opieki zdrowotnej na świecie

W jednych rankingach wygrywają europejskie systemy, w innych – zwłaszcza efektywności – dalekowschodnie tygrysy azjatyckie. Większość z tych najlepszych łączy współpłacenie za usługi przez pacjenta, zazwyczaj 30% kosztów. Opisujemy liderów. Polska zajmuje bardzo odległe miejsca w rankingach.

Testy wielogenowe pozwalają uniknąć niepotrzebnej chemioterapii

– Wiemy, że nawet do 85% pacjentek z wczesnym rakiem piersi w leczeniu uzupełniającym nie wymaga chemioterapii. Ale nie da się ich wytypować na podstawie stosowanych standardowo czynników kliniczno-patomorfologicznych. Taki test wielogenowy jak Oncotype DX pozwala nam wyłonić tę grupę – mówi onkolog, prof. Renata Duchnowska.

W jakich specjalizacjach brakuje lekarzy? Do jakiego lekarza najtrudniej się dostać?

Problem z dostaniem się do lekarza to dla pacjentów codzienność. Największe kolejki notuje się do specjalistów przyjmujących w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, ale w wielu województwach również na prywatne wizyty trzeba czekać kilka tygodni. Sprawdź, jakich specjalizacji poszukują pracodawcy!

Onkologia – organizacja, dostępność, terapie

Jak usprawnić profilaktykę raka piersi, opiekę nad chorymi i dostęp do innowacyjnych terapii? – zastanawiali się eksperci 4 września br. podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu.

10 000 kroków dziennie? To mit!

Odkąd pamiętam, 10 000 kroków było złotym standardem chodzenia. To jest to, do czego powinniśmy dążyć każdego dnia, aby osiągnąć (rzekomo) optymalny poziom zdrowia. Stało się to domyślnym celem większości naszych monitorów kroków i (czasami nieosiągalną) linią mety naszych dni. I chociaż wszyscy wspólnie zdecydowaliśmy, że 10 000 to idealna dzienna liczba do osiągnięcia, to skąd się ona w ogóle wzięła? Kto zdecydował, że jest to liczba, do której powinniśmy dążyć? A co ważniejsze, czy jest to mit, czy naprawdę potrzebujemy 10 000 kroków dziennie, aby osiągnąć zdrowie i dobre samopoczucie?

Nienawiść zabija lekarzy

Lekarze bywają ofiarami fanatyków, radykałów i niezadowolonych z leczenia pacjentów. Zaczyna się od gróźb, a kończy na nożu, pistolecie czy bombie.

Leki przeciwpsychotyczne – ryzyko dla pacjentów z demencją

Obecne zastrzeżenia dotyczące leczenia behawioralnych i psychologicznych objawów demencji za pomocą leków przeciwpsychotycznych opierają się na dowodach zwiększonego ryzyka udaru mózgu i zgonu. Dowody dotyczące innych niekorzystnych skutków są mniej jednoznaczne lub bardziej ograniczone wśród osób z demencją. Pomimo obaw dotyczących bezpieczeństwa, leki przeciwpsychotyczne są nadal często przepisywane w celu leczenia behawioralnych i psychologicznych objawów demencji.

Aborcja: Czego jeszcze brakuje, by lekarze przestali się bać?

Lekarze nie powinni się bać, że za wykonanie aborcji może grozić im odpowiedzialność karna, a pacjentkom trzeba zapewnić realny dostęp do świadczeń. Wytyczne ministra zdrowia oraz Prokuratora Generalnego to krok w dobrym kierunku, ale nadal potrzebna jest przede wszystkim regulacja rangi ustawowej – głosi przyjęte na początku września stanowisko Naczelnej Rady Lekarskiej.

Lecytyna sojowa – wszechstronne właściwości i zastosowanie w zdrowiu

Lecytyna sojowa to substancja o szerokim spektrum działania, która od lat znajduje zastosowanie zarówno w medycynie, jak i przemyśle spożywczym. Ten niezwykły związek należący do grupy fosfolipidów pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, będąc podstawowym budulcem błon komórkowych.

Suplementacja kolagenem jako wsparcie zdrowia stawów u osób aktywnych fizycznie

Kolagen to podstawowe białko strukturalne organizmu, które stanowi fundament tkanki łącznej. Odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu stawów, kości oraz całego układu ruchu. Niestety, naturalna produkcja kolagenu w organizmie zaczyna spadać już po 25 roku życia, co może prowadzić do problemów takich jak ból stawów, sztywność czy ograniczona mobilność. Dla osób aktywnych fizycznie, których stawy są regularnie poddawane zwiększonym obciążeniom, suplementacja kolagenem może być szczególnie korzystna w utrzymaniu zdrowia aparatu ruchu i zapobieganiu kontuzjom.

Czy NFZ może zbankrutować?

Formalnie absolutnie nie, publiczny płatnik zbankrutować nie może. Fundusz bez wątpienia znalazł się w poważnych kłopotach. Jest jednak jedna dobra wiadomość: nareszcie mówi się o tym otwarcie.

Leki, patenty i przymusowe licencje

W nowych przepisach przygotowanych przez Komisję Europejską zaproponowano wydłużenie monopolu lekom, które odpowiedzą na najpilniejsze potrzeby zdrowotne. Ma to zachęcić firmy farmaceutyczne do ich produkcji. Jednocześnie Komisja proponuje wprowadzenie przymusowego udzielenia licencji innej firmie na produkcję chronionego leku, jeśli posiadacz patentu nie będzie w stanie dostarczyć go w odpowiedniej ilości w sytuacjach kryzysowych.

Czy szczoteczka soniczna jest dobra dla osób z aparatem ortodontycznym?

Szczoteczka soniczna to zaawansowane narzędzie do codziennej higieny jamy ustnej, które cieszy się rosnącą popularnością. Jest szczególnie ceniona za swoją skuteczność w usuwaniu płytki nazębnej oraz delikatne, ale efektywne działanie. Ale czy szczoteczka soniczna jest odpowiednia dla osób noszących aparat ortodontyczny? W tym artykule przyjrzymy się zaletom, które sprawiają, że szczoteczka soniczna jest doskonałym wyborem dla osób z aparatem ortodontycznym, oraz podpowiemy, jak prawidłowo jej używać.



bot