Przychodzi baba do apteki, a tam lekarz

Krzysztof Boczek

W listopadzie ub.r. w krakowskim centrum handlowym Galeria Bronowice otwarto pierwszy gabinet lekarski przy aptece. Takie walk-in clinics są bardzo popularne w USA i krajach Zachodu. Czy to ma sens u nas?

Gabinet z lekarzem pierwszego kontaktu powstał przy aptece Dr.Max – jednej z większych sieci aptecznych w Polsce. Galeria Bronowice to 150 sklepów, kawiarni i restauracji. Nawet 10 tys. osób może tam spędzać wolny czas. Zabiegani ludzie, w przerwie między zakupami a obiadem i kinem mogą uzyskać szybką konsultację lekarską. Na to liczą właśnie twórcy – jak twierdzą – pierwszego gabinetu walk-in clinic w Polsce.

Szybko i tanio

Sieć Dr.Max przeprowadziła najpierw badania konsumenckie, by sprawdzić, czy jest w naszym kraju zapotrzebowanie na tego typu usługi. Wyszło, że jest. Długie godziny otwarcia (9.00–21.00), możliwość łatwego zaparkowania, prosty dojazd, ciekawa lokalizacja – to cenią pacjenci. A wszystko tuż obok apteki – od razu można więc zrealizować receptę. Gabinet jest otwarty w dni handlowe galerii – od 2019 r., każdego miesiąca nie będzie więc działać tylko przez 3 niedziele + święta.

W gabinecie Dr.Max można się zarejestrować albo przez Internet (www.gabinet.drmax.pl) albo w infokiosku przy wejściu. Rejestracja, diagnoza i ewentualny zakup leków mogą zająć w sumie kilkanaście minut, przy prostych schorzeniach. A takie głównie są tutaj konsultowane. W środku jest tylko lekarz – nie ma żadnych pielęgniarek ani rejestratorek. Nie jest to nawet gabinet zabiegowy. Dzięki temu też odpłatność za 15-minutową konsultację jest znacznie poniżej cen rynkowych: 79 zł.

In statu nascendi

Obecnie w bronowickim gabinecie, na zmiany, przyjmuje 8 lekarzy pierwszego kontaktu – Dr.Max współpracuje w tym zakresie z EMC Szpitale. Oprócz konsultacji możliwe jest także wykonanie badania Dopplera – o to dopytywali się pacjenci.

Miesiąc po otwarciu, Karol Piasecki, dyrektor zarządzający Dr.Max Polska, w komunikacie prasowym zapewniał, że gabinet ma spore obłożenie. Po ponad 2 miesiącach działalności, w styczniu br., firma nie chciała ujawnić obłożenia. – Jesteśmy zadowoleni – słyszymy jedynie. Dr.Max nadal zapowiada rozwój – wprowadzenie nowych specjalizacji, gabinety przy innych aptekach, w innych miastach. Ale brak szczegółów, terminów. – To zależy od wyników w Krakowie – słyszymy. Jak na razie koncept biznesowy jest testowany.

Nową inicjatywę trzeba traktować poważnie, bo Dr.Max – należący do czeskiej grupy kapitałowej Penta – to czwarta największa sieć apteczna w Europie. Posiada 2 tys. placówek w 8 krajach Europy, głównie w Czechach i na Słowacji, z łącznymi przychodami blisko 2,3 mld euro. W Polsce pod tą marką funkcjonuje ok. 500 placówek.

Pionierzy z USA

Walk-in clinics, które działają od kilkudziesięciu lat przy supermarketach, centrach handlowych i aptekach, znane w USA częściej jako retail clinics albo nurse-in-a-box clinics. Są tam popularne od co najmniej kilkunastu lat. W 2007 r. w całych Stanach było ok. 500 takich placówek, obecnie – kilka tysięcy. Swoje otwierały nie tylko sieci aptek – np. Walgreens, ale także sieci supermarketów – np. WalMart.

Obecnie to bardzo popularne przychodnie w tym kraju. Bo są blisko klienta. Pracują 7 dni w tygodniu, zazwyczaj w godzinach otwarcia galerii/supermarketu/apteki, przy której działają. Bliżej klienta oznacza większe obłożenie. Ich popularność rośnie także z powodu ceny – koszt wizyty w walk-in clinic to średnio 60 proc. konsultacji w gabinecie lekarskim i 30 proc. – na pogotowiu.

Potentat – CVS Health – zarządzający największą siecią aptek w Stanach CVS Pharmacy (prawie 10 tys. placówek), prowadzi również MinuteClinic. Ta sieć miniprzychodni/gabinetów przyaptecznych ma ponad 1100 lokalizacji w całym USA. Druga z największych sieci w Ameryce – Walgreens – obecnie zarządza aż 400 klinikami przy aptekach.

Można w nich wykonać proste zabiegi: całą paletę szczepień, leczyć powierzchowne skaleczenia, niewielkie urazy, wykonać podstawowe badania (pomiar cukru, ciśnienia, cholesterol). Konsultacje medyczne dotyczą popularnych problemów zdrowotnych: grypa, wymioty, gorączki, infekcje, zapalenia oskrzeli itd. – na liście klinik Walgreena wymieniono prawie 40 takich pozycji.

Najczęściej w takich punktach pracują pielęgniarki, które wykonują konsultacje medyczne albo asystenci lekarzy (zawód zbliżony do felczera w Polsce). Rzadziej – dyplomowani doktorzy. Standardowo niższe kwalifikacje personelu wystarczają w prostych problemach zdrowotnych. I ponownie – obniżają koszty takiej wizyty.

Czy gabinety lekarskie przy aptekach mają w Polsce rację bytu?

Marek Tomków,
wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej

W XIII wieku nie przez przypadek rozdzielono zawód lekarza i farmaceuty. Uczyniono to, by nie było żadnych podejrzeń, że zyski z wypisywania leków czerpie ta sama osoba. Kilka wieków później doszliśmy do sytuacji, że ta reguła jest łamana przez spółki z.o.o. Dzisiaj przepisy o prawie farmaceutycznym mówią, że lekarz nie może mieć apteki, ale jeżeli jest udziałowcem w spółce z o.o., to przepis jest skutecznie ominięty. Jeśli mamy do czynienia z gabinetem i przychodnią tej samej firmy, to niestety rodzi się znacznie więcej pytań niż odpowiedzi. Gdyby taka przychodnia usytuowana była obok apteki należącej do innego podmiotu, sytuacja byłaby naturalna.

Marcin Piskorski,
prezes zarządu Związku Pracodawców Aptecznych
PharmaNET

Czas pokaże, czy to się przyjmie. Mam nadzieję, że tak. Na pewno system ochrony zdrowia jest coraz bardziej obciążony, część ludzi odczuwa barierę w szybkim dostępie do lekarza – już nawet w prywatnej przychodni trzeba czekać na wizytę kilka dni. Jeśli więc dostęp do opieki jest ułatwiony, to dobrze. Na całym świecie przybliża się podstawową opiekę do pacjenta. Zmiany społeczne to wymuszają. Gabinety przy aptekach to coś w połowie drogi między samoleczeniem przez Internet a wizytą w większej przychodni. Jeśli w takim gabinecie lekarz uzna, że problem jest poważniejszy, to skieruje do dalszych badań.