Służba Zdrowia - strona główna
SZ nr 9–16/2018
z 15 lutego 2018 r.


>>> Wyszukiwarka leków refundowanych


Minister jak dziewczyna Bonda

Oliwia Tarasewicz-Gryt

Leczenie to szara rzeczywistość, a polityka to sztuka budowania ładnej fasady przykrywającej trudne sprawy. Nie można wyplątać leczenia z polityki, a polityczny matrix wygrywa z prawdą o leczeniu.

Alfred Harmsworth, właściciel londyńskiego „The Times” mówił, że news jest to „...coś, co ktoś chce powstrzymać przed ujawnieniem. Cała reszta to reklama i public relations”. Politycy kreują na użytek wyborców alternatywną rzeczywistość. Prawdziwa rzeczywistość, czyli słabo funkcjonujące szpitale, przychodnie, zamykane oddziały, bieda, problemy z obsadą dyżurów, sfrustrowani lekarze i pacjenci mają być jak najmniej widoczne.

Lokalne media na obszarach, w których nieprawidłowości są dotkliwe i widoczne dla mieszkańców, donoszą o problemach w szpitalach, wstrzymywaniu urlopów i innych konsekwencjach protestu. Pomijają polityczną fasadę i mówią o tym, co niewygodne dla rządzących. Media ogólnopolskie, szczególnie publiczne, sprzyjające rządowi, zamiast newsami, zajmują się reklamą i public relations. Politycy opowiadają tam o matriksie, gorliwie budując swoją fasadę. Matrix udaje rzeczywistość, ubarwiając ją w taki sposób, by legitymizować i tłumaczyć decyzje rządu.

Na usprawiedliwienie polityków można dodać, że budowanie fasady to także domena sektora prywatnego. Firmy robią dokładnie to samo, używając mediów do własnych celów. Problemy jednak rozwiązują, a nie zamiatają pod dywan. Nie w świetle reflektorów, lecz po cichu, a skuteczność rozwiązań weryfikuje rynek. Problem z publiczną ochroną zdrowia polega na tym, że – inaczej niż w biznesie – w sytuacji kryzysu i zetknięcia rzeczywistości z matriksem, próby zaklinania lub niedostrzegania faktów uniemożliwiają konstruktywne działanie, a problemów nie rozwiązuje się nawet po cichu.


Historia złożona z pseudowydarzeń

Do sztucznej rzeczywistości należą tzw. pseudowydarzenia, czyli wydarzenia kreowane na użytek mediów, głównie po to, by rozmaici eksperci mogli na ich temat spekulować. Są to wszelkie zaplanowane spotkania, rady dialogu, konferencje, konsultacje i debaty oraz wystąpienia w mediach, podczas których nie dyskutuje się i niczego się nie wypracowuje, lecz rytualnie powtarza swój zestaw argumentów w zaprogramowany wcześniej sposób.

Pseudowydarzeniem jest w pewnym sensie także powołanie nowego ministra, a wcześniej premiera. Są to także spotkania rezydentów z ministrem. Łukasz Szumowski okazuje w ten sposób zaangażowanie i otwartość na współpracę, przy okazji powtarzając opracowane na użytek mediów przekazy o stopniowym zwiększaniu nakładów i uszczelnianiu systemu, podobnie jak wcześniej minister Radziwiłł mówił o „historycznym momencie w ochronie zdrowia” itd. Rząd deklaruje niewielkie ustępstwa, jednak tak naprawdę nic się jeszcze realnie nie wydarzyło, nie ma konkretów.

Lekarze oczekują działań realnych. Chcieli zdemaskować ułudę politycznej propagandy i wykazać, że nie przystaje do rzeczywistości. Kiedy zaczęli rozmawiać z ministrem Radziwiłłem (jak sami przyznali, tylko dlatego że są dobrze wychowani, ale tak naprawdę oczekują spotkania z premierem jako jedyną decyzyjną osobą) zakładali, że w matriksie panują takie same zasady jak w realnym świecie. Tymczasem środowiska lekarzy i środowiska polityków mówią zupełnie innymi językami i nie ma żadnego znaczenia, czy polityk był wcześniej medykiem. Od momentu, kiedy wchodzi na scenę i w rolę, przestaje trzymać się faktów. Było to doskonale widoczne, kiedy próbowano wykazać ministrowi Radziwiłłowi niekonsekwencję, cytując jego wypowiedzi sprzed lat, w których argumenty były zbieżne z dzisiejszymi postulatami medyków. Nie odniósł się do tych zarzutów, a z dysonansem poznawczym poradził sobie, rezygnując z członkostwa w Naczelnej Radzie Lekarskiej.

Ciekawym przykładem logiki matriksa jest zachowanie polityków opozycji, których zwyczajową rolą jest krytyka rządu. Bartosz Arłukowicz jest równie niekonsekwentny, kiedy broni interesu tych samych lekarzy, których kiedyś próbował spacyfikować. Za swej kadencji zaś również posługiwał się pseudowydarzeniami, jak choćby hucznym ogłoszeniem końca kolejek w III RP dzięki pakietowi onkologicznemu.

Czy można więc potrząsnąć tym teatrem – w którym zmieniają się wyłącznie osoby na stanowiskach, pozostałe zaś elementy politycznego spektaklu z ochroną zdrowia w tle pozostają niezmienne – i skłonić do zajęcia się rzeczywistymi problemami?


Donieść jajko do kolejnych wyborów

Oczekiwanie, że zmiana na stanowisku ministra zdrowia spowoduje zasadnicze zmiany w sposobie gospodarowania pieniędzmi w ochronie zdrowia jest tak samo realne jak to, że nowa aktorka wcielająca się w rolę dziewczyny Bonda, będzie miała 30 kilo nadwagi, a czas wolny poświęci na lepienie pierogów. Jest dziewczyną Bonda i pewne walory są do niej przypisane na stałe. Podobnie jest z ministrem zdrowia, niezależnie od politycznej opcji. Dopóki nie powstaną realne rozwiązania na poziomie struktury całego budżetu i zarządzania finansami w ochronie zdrowia, rolą ministra będzie jedynie staranie o zachowanie status quo i bycie pośrednikiem, czy raczej buforem pomiędzy rzeczywistością a jej matriksem, wykreowanym przez rząd.

Minister Szumowski zrobił bardzo dobre pierwsze wrażenie, ale role są od dawna ściśle określone, postacie mają swój charakter i misję, a odgrywający je aktor może co najwyżej wnieść trochę niepowtarzalnego kolorytu do spektaklu. Rząd opracował już swoją strategię i nie ma interesu w jej zmianie. Teraz obchodzi się ze stworzoną przez siebie makietą rzeczywistości jak z jajkiem, próbując ją donieść na łyżeczce do końca kadencji. Droga nieoczekiwanie stała się nieco bardziej wyboista, pojawiły się protesty, a niezadowoleni rezydenci generują utrudnienia, jednak nadal zamiast realnego rozwiązywania problemów mamy spektakl, którego uczestnicy coś udają, pragnąc osiągnąć swój strategicznie pojęty cel.


Po co rozmawiać o rzeczywistości?

Kiedy przewodniczący OZZL Krzysztof Bukiel pyta „Po co ludzie zostają ministrami zdrowia, skoro ich zdanie w kluczowych sprawach, które nominalnie od nich zależą i tak nie ma większego znaczenia, a nawet lepiej jest, żeby takiego zdania nie posiadali?”, jest to pytanie o rzeczywistość. O fakty, o kompetencje, o zarządzanie systemem ochrony zdrowia – planowanie, organizację, narzędzia kontroli i oceny skuteczności. To niejedyne merytoryczne pytanie. Reprezentanci sektora prywatnego pytają, dlaczego systemem nie zarządza ktoś, kto ma wiedzę ekonomiczną, traktuje pieniądze na ochronę zdrowia jak inwestycję, a nie wydatek, potrafi przewidzieć kierunki zmian i ustalić właściwą ścieżkę.

Pytają też lekarze – dlaczego nie zwracaliście uwagi, kiedy sygnalizowaliśmy kłopoty? Kryzys w ochronie zdrowia był zapowiadany od dawna i to nie jako groźba czy szantaż, lecz jako realna konsekwencja braku inicjatywy. Pytają i inni – dlaczego ministrem nie zostanie ktoś, kto ma realny wpływ na decyzje, które zapadają w rządzie, bo sama wiedza i świadomość nie wystarczą?

To nieprawda, że rząd nie zwracał uwagi i nie reagował. Reagował, jednak nie w rzeczywistości, a w matriksie. Aby nie stłuc jajka, ustalono strategię komunikacji, argumentację służącą przeczekaniu, przetrzymaniu i zmiękczeniu rezydentów. Zmiana ministra to element gry. Negatywne skutki wypowiadania klauzuli opt-out, o których donoszą lokalne media, czyli zamykane oddziały i problemy placówek zostały wliczone w koszty w ramach zarządzania ryzykiem.

Powtarzano wiele razy, że nakłady wzrosły, ustawa powstała, a „pacjentom zagrażają ci, którzy wzywają do tego buntu, a nie minister zdrowia”, że być może „sytuacja nie jest normalna, ale nie ma widma paraliżu”. Minister Radziwiłł wyrażał nadzieję, że lekarze zrobią rachunek sumienia i zakończą protest, zanim sytuacja będzie poważna. Nowy minister z kolei pochyla się nad postulatami medyków, słucha i obiecuje.

Wiele osób, które poznają świat jedynie z fotela ustawionego przed telewizorem, utrwala sobie taki przekaz i to jest głównym celem rządu, a nie rozwiązywanie realnych problemów.


Niebogata, ale szczelna i narodowa

Kolejne plany na „reklamową narrację” rządu zarysował premier Morawiecki, prezentując siebie jako osobę otwartą, jednak to, co mówi nie nastraja optymistycznie. Sygnalizuje chęć zakończenia sporu, apelując do medyków o cierpliwość: „bądźmy w dialogu i dajmy sobie nie kilka dni czy tygodni, a kilka miesięcy i lat, by naprawić patologie, które narosły”. To samo mówi Szumowski: „Mam tylko dwa lata”. Pojawia się stały element gry – argument o 50 latach komuny i 25 III RP oraz kolejny – że kilka lat temu na ochronę zdrowia przeznaczano 3,95% PKB, więc teraz i tak mamy spory sukces.

Zmianą tematu zaś jest wątek uszczelniania systemu, który dość wyraźnie pokazuje, że nowe pieniądze szybko do systemu nie trafią. Kiedy premier mówi (powołując się na sztandarowy argument partii rządzącej o przywracaniu polskości i budowaniu narodowego kapitału), że polski biedny podatnik traci na rzecz bogatego podatnika austriackiego, ponieważ eksportujemy leki refundowane oraz wykształconych w Polsce lekarzy, trudno zakładać, że nowe spotkania, obietnice i nowy minister zmienią cokolwiek w tej kadencji rządu.




Najpopularniejsze artykuły

Ile trwają studia medyczne w Polsce? Podpowiadamy!

Studia medyczne są marzeniem wielu młodych ludzi, ale wymagają dużego poświęcenia i wielu lat intensywnej nauki. Od etapu licencjackiego po specjalizację – każda ścieżka w medycynie ma swoje wyzwania i nagrody. W poniższym artykule omówimy dokładnie, jak długo trwają studia medyczne w Polsce, jakie są wymagania, by się na nie dostać oraz jakie możliwości kariery otwierają się po ich ukończeniu.

Diagnozowanie insulinooporności to pomylenie skutku z przyczyną

Insulinooporność początkowo wykrywano u osób chorych na cukrzycę i wcześniej opisywano ją jako wymagającą stosowania ponad 200 jednostek insuliny dziennie. Jednak ze względu na rosnącą świadomość konieczności leczenia problemów związanych z otyłością i nadwagą, w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie tą... no właśnie – chorobą?

Testy wielogenowe pozwalają uniknąć niepotrzebnej chemioterapii

– Wiemy, że nawet do 85% pacjentek z wczesnym rakiem piersi w leczeniu uzupełniającym nie wymaga chemioterapii. Ale nie da się ich wytypować na podstawie stosowanych standardowo czynników kliniczno-patomorfologicznych. Taki test wielogenowy jak Oncotype DX pozwala nam wyłonić tę grupę – mówi onkolog, prof. Renata Duchnowska.

Ciemna strona eteru

Zabrania się sprzedaży eteru etylowego i jego mieszanin – stwierdzał artykuł 3 uchwalonej przez sejm ustawy z dnia 22 czerwca 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurzających. Nie bez kozery, gdyż, jak podawały statystyki, aż 80 proc. uczniów szkół narkotyzowało się eterem. Nauczyciele bili na alarm – używanie przez dzieci i młodzież eteru prowadzi do ich otępienia. Lekarze wołali – eteromania to zguba dla organizmu, prowadzi do degradacji umysłowej, zaburzeń neurologicznych, uszkodzenia wątroby. Księża z ambon przestrzegali – eteryzowanie się nie tylko niszczy ciało, ale i duszę, prowadząc do uzależnienia.

Najlepsze systemy opieki zdrowotnej na świecie

W jednych rankingach wygrywają europejskie systemy, w innych – zwłaszcza efektywności – dalekowschodnie tygrysy azjatyckie. Większość z tych najlepszych łączy współpłacenie za usługi przez pacjenta, zazwyczaj 30% kosztów. Opisujemy liderów. Polska zajmuje bardzo odległe miejsca w rankingach.

Onkologia – organizacja, dostępność, terapie

Jak usprawnić profilaktykę raka piersi, opiekę nad chorymi i dostęp do innowacyjnych terapii? – zastanawiali się eksperci 4 września br. podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu.

Zdrowa tarczyca, czyli wszystko, co powinniśmy wiedzieć o goitrogenach

Z dr. n. med. Markiem Derkaczem, specjalistą chorób wewnętrznych, diabetologiem oraz endokrynologiem, wieloletnim pracownikiem Kliniki Endokrynologii, a wcześniej Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie rozmawia Antoni Król.

Czy NFZ może zbankrutować?

Formalnie absolutnie nie, publiczny płatnik zbankrutować nie może. Fundusz bez wątpienia znalazł się w poważnych kłopotach. Jest jednak jedna dobra wiadomość: nareszcie mówi się o tym otwarcie.

Leki, patenty i przymusowe licencje

W nowych przepisach przygotowanych przez Komisję Europejską zaproponowano wydłużenie monopolu lekom, które odpowiedzą na najpilniejsze potrzeby zdrowotne. Ma to zachęcić firmy farmaceutyczne do ich produkcji. Jednocześnie Komisja proponuje wprowadzenie przymusowego udzielenia licencji innej firmie na produkcję chronionego leku, jeśli posiadacz patentu nie będzie w stanie dostarczyć go w odpowiedniej ilości w sytuacjach kryzysowych.

Wczesny hormonozależny rak piersi – szanse rosną

Wczesny hormonozależny rak piersi u ponad 30% pacjentów daje wznowę nawet po bardzo wielu latach. Na szczęście w kwietniu 2022 roku pojawiły się nowe leki, a więc i nowe możliwości leczenia tego typu nowotworu. Leki te ograniczają ryzyko nawrotu choroby.

Czy szczoteczka soniczna jest dobra dla osób z aparatem ortodontycznym?

Szczoteczka soniczna to zaawansowane narzędzie do codziennej higieny jamy ustnej, które cieszy się rosnącą popularnością. Jest szczególnie ceniona za swoją skuteczność w usuwaniu płytki nazębnej oraz delikatne, ale efektywne działanie. Ale czy szczoteczka soniczna jest odpowiednia dla osób noszących aparat ortodontyczny? W tym artykule przyjrzymy się zaletom, które sprawiają, że szczoteczka soniczna jest doskonałym wyborem dla osób z aparatem ortodontycznym, oraz podpowiemy, jak prawidłowo jej używać.

Jak magnez wspiera nasze zdrowie psychiczne i fizyczne?

W stresującym i pracowitym okresie mogą szybko pojawić się nieprzyjemne objawy fizyczne i psychiczne, ponieważ nasz organizm reaguje na presję zewnętrzną, z którą się spotykamy.

Astronomiczne rachunki za leczenie w USA

Co roku w USA ponad pół miliona rodzin ogłasza bankructwo z powodu horrendalnie wysokich rachunków za leczenie. Bo np. samo dostarczenie chorego do szpitala może kosztować nawet pół miliona dolarów! Prezentujemy absurdalnie wysokie rachunki, jakie dostają Amerykanie. I to mimo ustawy, która rok temu miała zlikwidować zjawisko szokująco wysokich faktur.

Jak prawidłowo dbać o skórę problematyczną: TOP produkty pielęgnacyjne

Pielęgnacja cery problematycznej często daje niezadowalające efekty. Podstawowym błędem osób z cerą przetłuszczającą się i skłonną do trądziku jest stosowanie nieodpowiednich kosmetyków. Jeśli masz wrażenie, że kosmetyki, po które sięgasz każdego dnia, tylko szkodzą Twojej cerze, to pora sięgnąć po inne produkty. Podpowiadamy, jakie kosmetyki do pielęgnacji twarzy sprawdzają się najlepiej w przypadku cery problematycznej!

Aż 9,3 tys. medyków ze Wschodu ma pracę dzięki uproszczonemu trybowi

Już ponad 3 lata działają przepisy upraszczające uzyskiwanie PWZ, a 2 lata – ułatwiające jeszcze bardziej zdobywanie pracy medykom z Ukrainy. Dzięki nim zatrudnienie miało znaleźć ponad 9,3 tys. członków personelu służby zdrowia, głównie lekarzy. Ich praca ratuje szpitale powiatowe przed zamykaniem całych oddziałów. Ale od 1 lipca mają przestać obowiązywać duże ułatwienia dla medyków z Ukrainy.

Rzeczpospolita bezzębna

Polski trzylatek statystycznie ma aż trzy zepsute zęby. Sześciolatki mają próchnicę częściej niż ich rówieśnicy w Ugandzie i Wietnamie. Na fotelu dentystycznym ani razu w swoim życiu nie usiadł co dziesiąty siedmiolatek. Statystyki dotyczące starszych napawają grozą: 92 proc. nastolatków i 99 proc. dorosłych ma próchnicę. Przeciętny Polak idzie do dentysty wtedy, gdy nie jest w stanie wytrzymać bólu i jest mu już wszystko jedno, gdzie trafi.




bot