Stuknij na okładkę, aby przejść do spisu treści tego wydania

Co warto wiedzieć, otwierając prywatną praktykę lekarską?

Marcin Kowalski

Lekarz pragnący otworzyć indywidualną praktykę potrzebuje nie tylko umiejętności i doświadczenia zawodowego, ale i żelaznych nerwów oraz silnej wiary w słuszność swojej sprawy. Jak dotychczas bowiem trudności i wymagania administracyjne, jakie napotyka, są niewspółmierne do osiąganych zysków.

Konieczne jest też wcześniejsze zapoznanie się z konkretnymi przepisami. Można dzięki temu uniknąć niepotrzebnych stresów i kosztów, związanych chociażby z koniecznością wprowadzenia niezbędnych poprawek budowlanych już po zakończeniu inwestycji.

Do zarejestrowania prywatnej praktyki lekarskiej w izbie lub zakontraktowania usług przez kasę chorych niezbędna jest opinia o stanie sanitarnym, wydana przez odpowiednią stację sanepidu. Wynika to z ustawy z 5 grudnia 1996 o zawodzie lekarza (art. 50 ust. 1 pkt 4).

Szczegółowe przepisy znajdują się w rozporządzeniu ministra zdrowia z 9 marca 2000 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia, urządzenia i sprzęt medyczny służące wykonywaniu indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej i grupowej praktyki lekarskiej (Dz.U. nr 20, poz. 254).

Pomieszczenie, w którym może być wykonywana praktyka, powinno stanowić odrębny budynek (lokal lub część budynku /lokalu, pod warunkiem zapewnienia pełnej izolacji od pomieszczeń innych użytkowników). Pomieszczenie takie nie może być wykorzystywane do innych celów niż praktyka lekarska. Wejście może być wspólne i prowadzić z pionu komunikacji ogólnej. Dodatkowo należy urządzić poczekalnię z miejscami siedzącymi dla pacjentów. Poczekalnia może być wspólna dla dwóch praktyk, ale każda praktyka musi mieć własną toaletę. Podłoga pomieszczeń może się znajdować na poziomie terenu lub wyżej. Powierzchnia nie może być mniejsza niż 12 m2 (dla praktyki lekarza rodzinnego nie mniej niż 15 m2). Podłoga musi być wykonana z materiałów gładkich, łatwo zmywalnych i odpornych na działanie środków dezynfekcyjnych. Ściany przy umywalkach powinny być wykończone trwałymi materiałami zmywalnymi do wysokości co najmniej 1,6 m. Przy umywalce (koniecznie z wodą zimną i ciepłą) należy umieścić zasobnik na ręczniki jednorazowe, pojemnik na mydło płynne oraz kosz na zużyte ręczniki (nie dotyczy indywidualnej praktyki lekarza psychiatry). Jeżeli przewidziane jest wykonywanie świadczeń zdrowotnych przy użyciu sprzętu wielorazowego użytku, należy zapewnić w pomieszczeniu autoklaw lub, w zależności od potrzeb, sterylizator niskotemperaturowy.

Z dniem 1 stycznia 2001 roku wycofane zostały z użycia sterylizatory na suche gorące powietrze, które nie mogą być stosowane zamiast autoklawu. Zakładając oświetlenie w gabinecie, należy unikać używania świetlówek, gdyż zużyte świetlówki są zaliczane do tzw. odpadów niebezpiecznych, podlegających odrębnej utylizacji. W pomieszczeniu niezbędna jest wentylacja grawitacyjna kanałowa, a przy konieczności zwiększonej wymiany powietrza – wentylacja mechaniczna lub klimatyzacja (dotyczy w szczególności pomieszczeń przeznaczonych do wykonywania zabiegów operacyjnych lub do udzielania świadczeń w zakresie diagnostyki laboratoryjnej). Grzejniki powinny być gładkie i łatwe do czyszczenia (nie dopuszcza się grzejników z rur ożebrowanych), a okna – uchylne lub otwierane (z wyjątkiem pomieszczeń klimatyzowanych).

Należy także zapewnić warunki przechowywania leków, artykułów sanitarnych, sprzętu jednorazowego użytku i innych materiałów medycznych, zgodne z wymaganiami określonymi przez ich producenta. Oznacza to w praktyce, że do przechowywania pewnych preparatów (np. szczepionki, niektóre płyny infuzyjne) niezbędna jest lodówka.

Zarówno odpady komunalne, jak i brudna bielizna powinny być przechowywane w zamkniętych workach foliowych. Właściwe postępowanie z odpadami z działalności medycznej (ustawa z 27 czerwca 1997 r. o odpadach) zapewni nam umowa z odpowiednią firmą zajmującą się ich fachową utylizacją (odpady medyczne muszą być spalane; usuwanie ich na wysypiska śmieci może zostać uznane za stwarzanie zagrożenia epidemiologicznego). Bez kserokopii takiej umowy uzyskanie pozytywnej opinii ze strony odpowiedniej stacji sanepidu będzie niemożliwe. Zanim podpiszemy umowę, należy wystąpić do odpowiednich władz samorządu lokalnego o wyrażenie przez nie zgody na wytwarzanie odpadów medycznych. Jedyną działalnością medyczną uznaną za taką, która nie wytwarza odpadów medycznych, jest praktyka lekarza psychiatry.

Dokumentacja medyczna powinna być przechowywana w warunkach gwarantujących bezpieczeństwo i ochronę danych osobowych, co w praktyce sprowadza się do solidnie zamykanego biurka lekarskiego lub oddzielnej, zamykanej na klucz szafki.

Jeżeli przewidziane jest przyjmowanie niemowląt i dzieci do lat 3, należy umieścić w poczekalni stół do przewijania. Aparaty i sprzęt medyczny powinny mieć certyfikaty określone w oddzielnych przepisach.

Rzeczą bardzo istotną jest dokładne skompletowanie zestawu do udzielania pierwszej pomocy lekarskiej, obejmującego obowiązkowo: zestaw rurek ustno-gardłowych, zestaw masek twarzowych, worek samorozprężalny, sprzęt do kaniulacji żyły, płyny infuzyjne oraz niezbędne leki i środki opatrunkowe, a także aparat do pomiaru ciśnienia krwi i stetoskop.

Indywidualna specjalistyczna praktyka lekarska oraz grupowa praktyka lekarska (w których mogą być udzielane świadczenia przez lekarzy posiadających specjalizację I lub II stopnia albo tytuł specjalisty), muszą spełniać wszystkie wymogi stawiane indywidualnej praktyce lekarskiej, zawarte powyżej. Przy pomieszczeniach, w których wykonywane będą świadczenia zdrowotne w dziedzinie ginekologii, urologii lub o charakterze inwazyjnym w zakresie dolnego odcinka przewodu pokarmowego – powinna być wydzielona kabina higieny osobistej.

Pomieszczenie, w którym będą wykonywane zabiegi operacyjne, powinno mieć wydzieloną salę zabiegową o powierzchni min. 16 m2, być wyposażone w wentylację mechaniczną oraz w źródło tlenu (min. 250 l z reduktorem) i ssak. Dodatkowo należy zapewnić możliwość łączności z pogotowiem ratunkowym. Jeżeli zabiegi odbywać się będą w znieczuleniu ogólnym, wydzielona sala zabiegowa powinna mieć 3 m wysokości i min. 20 m2 powierzchni. Niezbędne będą też: oddzielna sala pooperacyjna, sala przygotowawcza dla personelu, brudownik, podręczna sterylizatornia, szatnia dla personelu (z natryskiem), miejsce do przechowywania czystej bielizny, sprzętu jednorazowego użytku i materiałów operacyjnych.

Jeżeli udzielane świadczenie przekraczać będzie czas jednej doby, należy wydzielić łazienkę dla pacjentów oraz zapewnić miejsce do przygotowywania posiłków. Szczegółowe wymagania sprzętowe zawarte są w rozporządzeniu. Organizacja przestrzenna musi uwzględniać rozdział ruchu czystego i brudnego.

Niezależnie od tego, jaka będzie forma znieczulenia pacjenta do zabiegu (znieczulenie ogólne, dożylne, sedacja), zawsze należy zapewnić minimum sprzętowe: dodatkowy worek samorozprężalny, zestaw rurek ustno-gardłowych, zestaw do intubacji, sprzęt do kaniulacji, dodatkowy stetoskop lub dla dzieci stetoskop przedsercowy, dodatkowy aparat do mierzenia ciśnienia i monitor EKG.

Pomieszczenia przeznaczone do świadczenia usług w zakresie diagnostyki laboratoryjnej i mikrobiologii muszą spełniać wymogi inne od powyższych (są szczegółowo określone rozporządzeniem).

Lekarz, który zamierza wykonywać praktykę wyłącznie w miejscu wezwania, powinien dostosować aparaturę i sprzęt medyczny do zakresu i rodzaju udzielanych świadczeń zdrowotnych z dodatkowym uwzględnieniem zasad bezpiecznego transportu. Sprzęt medyczny powinien być jednorazowego użytku, a jeżeli jest wielorazowego użytku – to na lekarzu ciąży odpowiedzialność jego przygotowania, sterylizacji i właściwego transportu.

Ponadto lekarz powinien mieć dostosowany do transportu zestaw do udzielania pierwszej pomocy medycznej. Powinien także zapewnić warunki ochrony danych osobowych zawartych w prowadzonej przez siebie dokumentacji.

Najpopularniejsze artykuły