Służba Zdrowia - strona główna
Spis treści
SZ nr 47–50/2008
z 30 czerwca 2008 r.

Stuknij na okładkę, aby przejść do archiwun rocznika 2008


PRAWO

Służba zdrowia wobec służb bezpieczeństwa

Niezbędnik medyka (cz. I)

Małgorzata Solecka

W demokratycznym państwie każdy ma prawo do obrony. Musi jednak je znać i umieć z niego korzystać. Zatrzymany nie oznacza podejrzany, podejrzany to nie to samo co oskarżony, a oskarżony - to jeszcze nie winny. Co wolno oficerom ABW, CBA lub policji, pukającym o 6.00 do naszego domu czy wkraczającym do gabinetu lekarskiego? Jak się zachowywać, żeby nie pogarszać swojej sytuacji? Czytelnikom "SZ" podpowiada mecenas Barbara Kondracka. (...)


WYDARZENIA

Nikt ustawą nie wyleczył rzeczywistości

Aleksandra Gielewska

Tak ripostował premier Donald Tusk w programie TVP2 na zarzut opozycji przypomniany przez Tomasza Lisa, że obecny rząd jest leniwy. Oczywista oczywistość. Nie pojmuję więc, jak mógł za moment sam sobie zaprzeczyć, dowodząc niezbędności uchwalenia nowych ustaw zdrowotnych, aby wreszcie szpitale przestały się zadłużać. Rzeczywistość w ochronie zdrowia mogą zmienić realne, większe pieniądze z NFZ: wyższe stawki za zrealizowane świadczenia według kontraktu i refundacja nieopłacanych tzw. nadlimitów. Od tego przecież zależy, czy szpital się bilansuje. (...)


JGP bez odwołania

Aleksandra Kurowska

- System rozliczeń ze szpitalami oparty na jednorodnych grupach pacjentów (JGP) zacznie obowiązywać od 1 lipca i od tego wyroku odwołania nie ma - poinformował prezes NFZ Jacek Paszkiewicz. - Nasza determinacja jest silniejsza niż obawy dyrektorów szpitali. NFZ obiecuje Według szacunków NFZ, średnia wartość punktu rozliczeniowego w nowym systemie wynosić będzie 48 zł. Pilotaż przeprowadzony w 42 placówkach na terenie kraju wykazał, że wynik finansowy szpitali po wprowadzeniu JPG powinien wzrosnąć o ok. 12%. - W pierwszych trzech miesiącach obowiązywania nowego systemu do szpitali trafi dodatkowe 1,3 mld zł, a do końca roku - jeszcze 1,5 mld zł - zapowiedział Jacek Grabowski, wiceprezes Funduszu ds. medycznych. Zdaniem minister zdrowia, wprowadzenie JGP urealni koszty, zahamuje zadłużanie się oraz wyjazdy lekarzy za granicę, a na dodatek zachęci prywatnych inwestorów do budowy szpitali lub kupna istniejących. (...)


Nowy wiceminister zdrowia?

Gdy zamykamy numer, media spekulują, że nowym wiceministrem zdrowia zostanie Marek Haber. Kandydatura Jacka Domejko wzbudziła wątpliwości z racji popierania przez niego w ostatnich wyborach PiS. Marek Haber, absolwent krakowskiej AM oraz Szkoły Zdrowia Publicznego, aktywny członek małopolskiego STOMOZ-u, jest jednym z najdłużej urzędujących dyrektorów szpitala w Polsce. Od 1990 r., czyli 18 lat kieruje cieszącym się dobrą marką SPZOZ w Suchej Beskidzkiej. Tamtejszy szpital zawsze znajdował się wśród liderów przemian. Już na początku lat 90. ub. wieku upowszechniano tu zatrudnienie w oparciu o umowy cywilnoprawne, wprowadzano outsourcing, szpital uzyskał akredytację CMJ. We współpracy z krakowską Szkołą Zdrowia Publicznego i organizatorami ochrony zdrowia we Francji opracowano tu jeden z pierwszych w Polsce programów strategicznych dla zozu, wdrożono też własny system budżetowania oddziałów, tworząc quasi-rynek usług funkcjonujący wewnątrz szpitala. (...)


Budżet państwa zrezygnuje z 2,7 mld zł szpitalnych długów

Oddłużenie nie dla wszystkich

Aleksandra Kurowska

Minister finansów Jan Vincent- -Rostowski doszedł do porozumienia z minister zdrowia Ewą Kopacz. Zostanie umorzone 2,7 mld zł szpitalnych długów wobec instytucji państwowych. Między ministrami ostro iskrzyło w tej sprawie. Nie dotrzymali zapowiedzianego przez premiera terminu prezentacji założeń akcji oddłużeniowej. - Mamy to za sobą. Ciężko było - mówiła minister Kopacz dziennikarzom. Do ostatniej chwili nie wszystko było uzgodnione. Zdaniem Ewy Kopacz, ostatecznie minister finansów wykazał się dużą hojnością. A Vincent-Rostowski stwierdził, że w końcu ujrzał światło w tunelu. Po kolejnym tygodniu przepychanek (m.in. dodatkowym posiedzeniu rządu) stanowisko Rady Ministrów z poprawkami do ustawy o zozach zostało przesłane do marszałka Sejmu. Jest szansa, że jeszcze przed wakacjami ruszą prace w podkomisjach nad pakietem ustaw. Rząd liczy, że dzięki oddłużeniu do końca 2010 r. wszystkie publiczne zozy (ok. 1650, poza resortowymi) zostaną przekształcone w spółki. To warunek skorzystania z umorzenia długów jednostek. (...)


"Latawiec" zniża lot

Aleksandra Kurowska

Jacek Domejko porzuca szpital powiatowy w Świdnicy. Jednak nie dla stanowiska wiceministra zdrowia, które zaproponowała mu Ewa Kopacz. Ostatecznie porozumiał się z władzami Akademii Medycznej w Gdańsku i od połowy lipca przejmie kierowanie Akademickim Centrum Klinicznym. Tymczasem jego dotychczasowy szpital, świdnicki "Latawiec", prezentowany przez kolejnych ministrów zdrowia jako placówka wzorcowa, znowu popada w długi. A władze samorządowe bez ogródek wskazują winnego: to NFZ. Ostrzegają też: kto inwestuje, prawdopodobnie straci. Bo przy obecnym systemie finansowania zakładów opieki zdrowotnej bardziej opłaca się rozkładać ręce, niż działać. (...)


Sprawca wypadku zapłaci za leczenie ofiary

Jan Osiecki

Resort zdrowia chce zreformować "podatek Religi". Według założeń projektu ustawy, za leczenie ofiar wypadku NFZ będzie żądał odszkodowania z polisy OC sprawcy lub wprost od niego. Do NFZ wpłynęło już przeszło 800 milionów od ubezpieczycieli na leczenie ofiar wypadków drogowych. Pieniędzy praktycznie jednak nie można wykorzystać; procedura ich uruchamiania jest długotrwała i uciążliwa. Środki spoczywają na koncie w NFZ. MZ planuje więc zmienić obowiązującą ustawę: za leczenie poszkodowanego w wypadku drogowym ma płacić sprawca. Zmienić się ma też procedura finansowania leczenia ofiar wypadku drogowego: NFZ pokryje koszty ich leczenia, następnie zaś wystąpi z roszczeniem do firmy, w której sprawca wykupił ubezpieczenie OC o zwrot wydatków. W przypadku odmowy ubezpieczyciela, NFZ będzie domagał się zwrotu nakładów poniesionych na akcję ratunkową (w przypadku śmierci) lub leczenie ofiary wypadku. Gdyby sprawca odmawiał wypłacenia należności, Fundusz zwróci się o ich wyegzekwowanie przez komornika. (...)


Bomba bakteriologiczna w Lublinie

Ewa Stępień

Na terenie SP Szpitala Klinicznego nr 4 w Lublinie składowane są odpady medyczne z kilku szpitali, mimo że tamtejsza spalarnia, prowadzona przez Zakład Usług Niemedycznych, została zamknięta. Sanepid złożył zawiadomienie do prokuratury w związku z powstaniem zagrożenia epidemiologicznego. Na teren szpitala weszły służby sanitarne i policja. - Spalarnia jest praktycznie nieczynna od czerwca, a mimo to przyjmuje odpady z pięciu szpitali - mówi Barbara Tłuczkiewicz, zastępca lubelskiego inspektora sanitarnego. Gromadzone pod tymczasową wiatą, czekały tu na transport pod Kraków, gdzie miały być spalone. To bomba bakteriologiczna. Złożyliśmy zawiadomienie do prokuratury. Beata Syk-Jankowska, rzecznik prasowy Prokuratury Okręgowej w Lublinie mówi, że prowadzone jest dochodzenie wstępne. - Odpady są składowane, mimo że spalarnia ma zepsuty piec - dodaje. - Zakład Usług Niemedycznych przy szpitalu podpisał umowę z krakowską firmą na ich odbiór i spalanie. Problem w tym, że nieczystości nie są wywożone tak często, jak być powinny. (...)


RAPORT

Do pobrania: pełna wersja Raportu


Dyskusji ciąg dalszy

Homeopatia oparta na faktach

Ewa Wojciechowska

W homeopatii prowadzi się przede wszystkim badania obserwacyjne, a nie kliniczne, co wynika ze specyfiki metody - leczenie jest zindywidualizowane, lekarz bierze pod uwagę indywidualną wrażliwość podłoża chorobowego pacjenta: ocenia nie tylko chory narząd, ale zwraca uwagę na ogólną kondycję. Dotychczas w dziedzinie homeopatii opublikowano ponad 200 randomizowanych badań klinicznych. Uczestniczyło w nich ok. 20 000 pacjentów. (...)


Refleksje nad metodologią badań naukowych w homeopatii

Marian Krawczyński

Wbrew pozorom, współczesną medycynę charakteryzuje znaczna polaryzacja stanowisk i poglądów. Obok medycyny konwencjonalnej (tradycyjnej, akademickiej, alopatycznej) wyróżnia się medycynę komplementarną, nie zawsze słusznie utożsamianą z naturalną. Pierwsza z nich - mająca podstawy naukowe, oparta na zdobyczach wiedzy różnych dziedzin nauk biologicznych i pokrewnych, a ostatnio także nauk technicznych - zajmuje niekwestionowaną czołową pozycję, znajdując na ogół powszechne uznanie. W jej cieniu funkcjonuje również wiele różnych odmian medycyny alternatywnej. Do najpopularniejszych należą: ziołolecznictwo tradycyjne, homeopatia i akupunktura. Wszystkie trzy mają w Polsce prawne podstawy do prowadzenia terapii. (...)


Status prawny leku homeopatycznego w Polsce

Monika Zboralska-Piesto

W Polsce status prawny leku homeopatycznego określa ustawa Prawo Farmaceutyczne z 6 września 2001 r. z późniejszymi zmianami, która weszła w życie 1 października 2002 r. Ostatnia nowelizacja ustawy z 30 marca 2007 r., dostosowująca przepisy krajowe do dyrektywy europejskiej 2004/27/WE, obowiązuje od 1 maja 2007 r. Przyjęte w Polsce unormowania prawne dotyczące leku homeopatycznego mają zatem swe korzenie w regulacjach europejskich i zostały wprowadzone z uwagi na konieczność dostosowania polskiego prawa do norm ustalonych w Unii Europejskiej. Polska z chwilą przystąpienia do UE (1 maja 2004 r.) i podpisania traktatu akcesyjnego przyjęła zapisy dyrektywy europejskiej 2004/27/WE z 31 marca 2004 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi. (...)


Leczenie metodą homeopatyczną jako problem etyczny

Jacek Norkowski

Czy lekarzowi wolno stosować metody, których nie poznał w czasie studiów na wydziale medycznym? Czy w ogóle wolno stosować metody, których mechanizm nie jest do końca poznany? Ten, kto takie pytania stawia, na ogół nie jest świadom kilku rzeczy. Po pierwsze - od strony metodologicznej homeopatia od samego początku może być wzorem właściwie stosowanego podejścia empirycznego, systematycznie prowadzonych obserwacji i badań, sporządzania opracowań statystycznych itd. Po drugie - medycyna ciągle odkrywa coś nowego w dziedzinach, które wydawały się już na wskroś poznane. Wreszcie po trzecie - tak się zwykle dzieje, że brakuje nam pełnej znajomości mechanizmów działania leków, których efekty terapeutyczne są nam dobrze znane od strony praktycznej (...)


STANOWISKO nr 7/08/V NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z 4 kwietnia 2008 r. w sprawie stosowania homeopatii i pokrewnych metod przez lekarzy i lekarzy dentystów oraz organizowania szkoleń w tych dziedzinach

Naczelna Rada Lekarska negatywnie ocenia zjawisko stosowania homeopatii i pokrewnych nienaukowych metod przez niektórych lekarzy i lekarzy dentystów, a także organizowanie szkoleń w tych dziedzinach przez instytucje i organizacje mające sprawować pieczę nad prawidłowym wykonywaniem zawodów medycznych. Stale narasta liczba dowodów oraz przekonanie środowisk naukowych w medycynie, że homeopatię należy zaliczać do nienaukowych metod tzw. medycyny alternatywnej, która proponuje stosowanie bezwartościowych produktów o niezweryfikowanym naukowo działaniu. (...)


Instytucjonalne oszustwo

HP

W Polsce powinno się zabronić lekarzom praktykowania homeopatii - uważa prof. Zbigniew Gaciong, krajowy konsultant w dziedzinie chorób wewnętrznych, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie. Pytany przez "SZ", powiedział: Homeopatia to historyczny kierunek w medycynie, powstały w czasach, kiedy opierała się ona wyłącznie na spekulacjach. Wraz z rozwojem nauki wiele z tych kierunków zostało zweryfikowanych i odeszło w niepamięć. Tymczasem homeopatia - pozostała. Wielu zwolenników homeopatii podkreśla, że jest ona wciąż praktykowana, ponieważ nie szkodzi. Tymczasem szkodzi, ponieważ oszukuje chorych. Ludzie płacą za lek homeopatyczny nie dlatego, że nie szkodzi, ale dlatego, że wierzą, iż im pomoże. To instytucjonalne oszustwo, ponieważ leki te sprzedawane są w aptekach. (...)


Z profesorem Kazimierzem Ostrowskim, członkiem rzeczywistym PAN i doktorem honoris causa Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, rozmawia Marcin Wełnicki.

Smok alternatywny, czyli medycyna zerowa

Uczelnie medyczne powinny uczyć medycyny naukowej, gdyż tylko taka ma rację bytu. Homeopatia w zakres medycyny naukowej nie wchodzi. Medycyna alternatywna nie istnieje - to nie jest medycyna. Powołam się tutaj na cytat naszego wybitnego, niestety nieżyjącego, Kolegi Stanisława Lema: "Wyróżnia się trzy rodzaje smoków: dodatnie, ujemne i zerowe. Żaden z tych rodzajów nie istnieje, ale każdy w zupełnie inny sposób". Homeopatia, nakładanie rąk czy leczenie polem elektromagnetycznym - to takie alternatywne smoki. Jedyna istniejąca medycyna to tylko ta, która jest oparta na naukowych przesłankach. (...)


FELIETONY

Do czego służy NFZ

Andrzej Sośnierz

Pełniąc ponad rok funkcję prezesa NFZ odniosłem wrażenie, że jedną z podstawowych funkcji tej instytucji jest zapewnienie pracy obecnym i byłym wojskowym, ich żonom i dzieciom oraz bliższym lub dalszym krewnym. Poza osobami "mundurowymi" swoje poletko próbują wykroić tu dla siebie również cywilni pracownicy resortów mundurowych. Podczas mojego prezesowania żadna sprawa kadrowa, z obsadą stanowiska dyrektora oddziału wojewódzkiego włącznie, nie zajmowała mi tyle czasu, co obsada stanowiska... zastępcy dyrektora oddziału ds. służb mundurowych. Bogiem a prawdą, NFZ doskonale funkcjonowałby bez tego stanowiska. (...)


PANOPTICUM

"Pijar" w zozach

Marek Wójtowicz

Istnieją co najmniej 3 obszary, w których profesjonalny, zozowski "pijar" ma kapitalne znaczenie. Po pierwsze: budowanie pozytywnego nastawienia pacjentów i ich wiary w sukces terapii. Po drugie: budowanie dumy pracowników z pracy w tym właśnie, a nie innym zozie. Po trzecie: budowanie pozytywnego wizerunku firmy w oczach organu założycielskiego. (...)


TYLKO FAKTY

Bez ryzyka

Marek Nowicki

Taki chytry scenariusz musiał zrodzić się w najtęższych głowach specjalistów od public relation w Ministerstwie Zdrowia. Na konferencji prasowej prezentującej koszyk świadczeń gwarantowanych... nie zaprezentowano koszyka. Słuchałem, co mówi pani minister i nie wierzyłem własnym uszom. W podobnym szoku byli wszyscy, którzy zasiedli przed ekranami telewizorów, żeby wreszcie po latach niepewności dowiedzieć się, co im tak naprawdę gwarantuje 68 artykuł Konstytucji RP. (...)


Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI

Komunijny prezent

Janina Banachowska

Akurat czytałam książkę, gdy pod mój dom zajechał motor Suzuki z niebywałą szybkością, a kierowca, młody chłopak, nie zsiadając wołał, bym z nim jechała, bo we wsi zdarzył się wypadek. Zapasowego kasku nie miał, więc jechałam bez kasku 130 km/h po krętej drodze, ale z bardzo dobrym asfaltem. Ja w ogóle boję się jeździć motorem. Ale jechać musiałam. Zamknęłam oczy i modliłam się do św. Krzysztofa i Najświętszej Panienki pewna, że już po mnie. (...)


PUNKTY WIDZENIA

Z DROGI...

Gra w durnia

Andrzej Musiałowicz

Zapowiedziano nowe oddłużenie publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Oczywiście, jak przy każdym wcześniejszym oddłużeniu, to najbliższe będzie definitywnie ostatnie. Jak się teraz macie, koledzy dyrektorzy, sprawnie zarządzający swoimi zakładami? Nie znudziła się wam jeszcze gra w durnia? Zadręczaliście wszystkich wokół - wymagając, rozliczając z efektywności i oszczędności, ograniczając koszty, opierając się ostatnim wybujałym roszczeniom płacowym. Po co? Ci, którzy mieli lekką rękę, kolejny raz ochoczo nadstawią kieszenie. Wam pozostanie spóźniony żal i znaczące pukanie się w czoło przez bardziej przewidujących kolegów. (...)


OKIEM DYREKTORA

Pilot(aż)

Janusz Atłachowicz

W pilotażu wdrożenia nowego systemu rozliczeń według systemu Jednorodnych Grup Pacjentów uczestniczą - w skali kraju - 43 szpitale. W Wielkopolsce jest ich 6. Wśród nich 1 kliniczny szpital monospecjalistyczny, 1 wojewódzki i 4 powiatowe. Mój szpital jest jednym z tych sześciu. Do pilotażu zgłosiliśmy się sami. Chcieliśmy poznać nowy system, przetestować go w praktyce, żeby wiedzieć, co trzeba będzie zmienić, żeby się dostosować. Chcieliśmy mieć możliwość porównania wartości środków, które szpital otrzyma za miesiąc świadczenia usług zgodnie ze starym i nowym systemem rozliczeń. (...)


ZARZĄDZANIE

Podpis elektroniczny w służbie zdrowia

Luksus czy konieczność?

Krzysztof Nyczaj

Biorąc pod uwagę trudności, z jakimi boryka się obecnie służba zdrowia, wprowadzenie podpisu elektronicznego wydaje się luksusem. Czy tak jest naprawdę? Przypomnijmy - ustawa o podpisie elektronicznym z 18 września 2001 r. nadała dokumentom opatrzonym bezpiecznym podpisem elektronicznym moc prawną równą podpisanym własnoręcznie. Ten fakt oraz cechy dokumentu opatrzonego podpisem elektronicznym (niezaprzeczalność - możliwość natychmiastowej i obiektywnej identyfikacji podpisanej osoby, integralność - podpis elektroniczny chroni cały dokument, nawet gdyby był on grubą księgą, a w przypadku szyfrowania także poufność, bo tylko adresat może otworzyć zaszyfrowany dokument) umożliwiły wykorzystanie e-podpisu w wymianie informacji drogą elektroniczną przy zachowaniu skutków prawnych podejmowanych czynności. (...)


Marszałkowska spółka na Dolnym Śląsku

Ewa Krupczyńska

Samorząd województwa dolnośląskiego (SWD) zdecydował się na konsolidację - w jednej spółce prawa handlowego, pod jednym zarządem - pięciu podlegających mu jednostek. W spółce 100% udziałów posiada SWD. Od 1 lipca placówki będą działać pod szyldem "Sanatoria Dolnośląskie" sp. z o.o. - Cztery z tych spzozów były wprawdzie w nienajgorszej kondycji finansowej, a tylko jeden miał niewielkie zadłużenie, ale nie wypracowywały dostatecznego zysku, który pozwalałby im na rozwój - wyjaśnia Maria Jolanta Borzyszka, dyrektor Wydziału Restrukturyzacji Ochrony Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego. - Ich baza wymaga remontów i inwestycji, dostosowania do standardów. Jako małe zakłady nie miałyby szansy utrzymać się na rynku. Postanowiliśmy stworzyć im możliwość rozwoju w samorządowej spółce prawa handlowego. (...)


UNIA EUROPEJSKA

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Ochronie Zdrowia

Fundusze europejskie to nie tylko fundusze przeznaczone na inwestycje w postaci wyposażenia sal operacyjnych, zakupu nowych technologii diagnostycznych czy karetek pogotowia. To również fundusze na projekty rozwojowe i szkoleniowe pracowników medycznych. Projekty te będą finansowane w latach 2007-2013 z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Wsparcie uzyskane w projektach realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki może być przeznaczone m.in. na: szkolenia, kursy, doradztwo, studia, studia podyplomowe, wizyty studyjne, badania, analizy, subsydiowanie zatrudnienia, praktyki, staże, pomoc stypendialną, jednorazowe dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej, wsparcie pomostowe oraz kampanie informacyjne i edukacyjne. (...)


KLINIKA

Z dr. Piotrem Kajfaszem, specjalistą medycyny morskiej i tropikalnej, rozmawia Marcin Wełnicki

Podróże nie tylko tropikalne

Okres utajenia różnych chorób zakaźnych waha się do kilku dni do nawet kilku lat. Generalnie więc w odniesieniu do niektórych chorób nigdy nie możemy być pewni, czy pacjent uległ zarażeniu w kraju, czy za granicą. Przykładem może być wirusowe zapalenie wątroby typu C. Od zarażenia do diagnozy mija często wiele lat. Podobnie w przypadku zakażenia wirusem HIV, do którego może dojść zarówno w Polsce, jak i w czasie zagranicznych eskapad. Seksturystyka wcale nie jest rzadkim zjawiskiem. Jeśli jednak chodzi o sztandarowe choroby tropikalne, jak denga czy malaria, okres wylęgania jest znacznie krótszy. (...)


PEDIATRIA

Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży - cz.2: leczenie

Marek Majewski

Bardzo ważny przy wyborze leku przeciwnadciśnieniowego jest jego wpływ na parametry hemodynamiczne. U dzieci z wysokim ciśnieniem rozkurczowym nie należy stosować leków beta-adrenolitycznych bez wewnętrznej aktywności sympatykomimetycznej, gdyż powodują one wzrost oporu obwodowego. Leki miolityczne oraz beta-adrenolityczne z wewnętrzną aktywnością sympatykomimetyczną są również przeciwwskazane u dzieci z wysokim nadciśnieniem rozkurczowym, ponieważ wywołują przerost błony mięśniowej tętniczek oporowych. (...)


ALERGOLOGIA

Pokrzywki cz. 2

Zbigniew Adamowicz

Pokrzywka jest zespołem niejednorodnym. Obejmuje pewną ilość schorzeń lub stanów, które łączy wspólny objaw - bąbel pokrzywkowy. Prawidłowe rozpoznanie i wdrożenie właściwej terapii wymaga bardzo starannego podejścia diagnostycznego, czasu i wysiłku. Jednak uzyskanie poprawy klinicznej w chorobie, która w tak dużym stopniu upośledza jakość życia, wynagradza ten wysiłek. (...)


NAUKA

Obwód w talii a ryzyko zawału

Paweł Traczewski

Wyniki badania IDEA potwierdzają istotną rolę otyłości brzusznej - częstej w polskiej populacji - w powstawaniu chorób sercowo-naczyniowych. Badanie to wykazało także u pacjentów na całym świecie dodatnią korelację obwodu w pasie z występowaniem cukrzycy. Dowiedziona jest tym samym zasadność uznawania rutynowego pomiaru obwodu talii u pacjentów za równie ważny, jak regularne mierzenie ciśnienia tętniczego, poziomu glukozy i cholesterolu we krwi. Prof. Krzysztof Narkiewicz apeluje, by pogłębiać w społeczeństwie świadomość faktu, że dodatkowe kilogramy nie są problemem "czysto kosmetycznym" i błędem jest myślenie o diecie tylko przez pryzmat poprawy wyglądu zewnętrznego. Należy bowiem pamiętać, że otyłość jest ważnym składnikiem globalnego (wynikającego z połączenia różnych czynników) ryzyka zawału mięśnia sercowego i udaru mózgu (...)


Polypill - "jedna za wszystkie"

Łukasz A. Małek

Pięć lat temu dwóch brytyjskich lekarzy - Nicholas J. Wald oraz Malcolm R. Law - po przejrzeniu 750 badań nad lekami zaproponowało nowatorskie rozwiązanie w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym. Posiłkując się przeprowadzonymi przez siebie metaanalizami, uznali, że wprowadzenie multitabletki (polypill), złożonej z sześciu leków różnych klas, mogłoby doprowadzić do redukcji zdarzeń sercowo-naczyniowych o 80% lub więcej, jeśli nowy lek zostałby zastosowany u wszystkich osób powyżej 55. r.ż. Jednocześnie obliczono, że jedynie 8-15% pacjentów przyjmujących tabletkę narażonych byłoby na działania niepożądane. W skład "magicznej" tabletki miałyby wchodzić następujące leki: statyna (10 mg atorwastatyny albo 40 mg simwastatyny lub lowastatyny), trzy leki hipotensyjne (pół standardowej dawki diuretyku tiazydowego, beta-adrenolityku, inhibitora konwertazy angiotensyny), 0,8 mg kwasu foliowego oraz 75 mg kwasu acetylosalicylowego. (...)


Zmiana stylu życia długotrwale chroni przed cukrzycą

Paweł Traczewski

W ostatnich latach w Japonii, Indiach, Chinach, USA i Finlandii przeprowadzone zostały duże badania, które dowiodły, że modyfikacja stylu życia pozwala na ograniczenie ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 u osób z upośledzoną tolerancją glukozy. Pokazały też, że ta prawidłowość obowiązuje bez względu na wiek, płeć, rasę i wagę ciała. Opublikowane niedawno w "Lancecie" wyniki trwającego 20 lat chińskiego badania wskazują, że efekty prowadzonych wśród pacjentów działań profilaktycznych utrzymują się długo po ich zakończeniu. (...)


Wojna o beta-mimetyki

Marcin Wełnicki

Lekami pierwszego rzutu w farmakoterapii astmy oskrzelowej są wziewne preparaty glikokortykosteroidów i beta-2-mimetyków. Uważa się, że stosowanie obu grup leków jednocześnie poprawia kontrolę choroby. W ostatnich latach ukazało się jednak kilka badań, których wyniki podają tę tezę w wątpliwość. Zasugerowano, że długodziałające beta-2-mimetyki stosowane łącznie z wziewnymi glikokortykosteroidami mogą, mimo poprawy parametrów spirometrycznych, pogarszać kontrolę choroby. (...)


Takt i rytm serca

Marcin Wełnicki

Migotanie przedsionków jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń rytmu serca. Arytmia ta dotyczy około 5% populacji po 65. roku życia. Przetrwałe migotanie przedsionków, utrzymujące się pomimo kolejnych kardiowersji, jest poważnym problemem terapeutycznym. Szybka czynność komór w przebiegu migotania przedsionków jest często źle tolerowana przez pacjentów. Kontrola rytmu komór wymaga odpowiednich leków, ich podawanie wiąże się jednak z ryzykiem wystąpienia nieraz groźnych działań niepożądanych. Kolejne kardiowersje przywracają rytm zatokowy jedynie na krótki czas. Trwa spór o to, która ze strategii leczenia - kontrola rytmu komór ("rate control") czy przywracanie i utrzymywanie rytmu zatokowego ("rhythm control") - jest skuteczniejsza. Wielu specjalistów uważa obie metody leczenia za równoważne. Pojawiły się jednak również doniesienia na temat remisji kardiomiopatii tachyarytmicznej po skutecznej kardiowersji elektrycznej przetrwałego migotania przedsionków. (...)


Niewydolność serca i nerek

Marcin Wełnicki

Dekopensacja przewlekłej niewydolności serca wiąże się ze spadkiem rzutu minutowego serca oraz zastojem krwi w naczyniach żylnych. Stwarza to niekorzystną sytuację hemodynamiczną dla wielu narządów, w tym nerek. Przepływ nerkowy krwi jest uzależniony między innymi od gradientu pomiędzy średnim ciśnieniem tętniczym a ciśnieniem w układzie żylnym. W przypadku dekompensacji niewydolności serca stosunek tych dwóch wartości maleje i wskutek tego prawidłowa czynność nerek ulega znacznemu pogorszeniu. Na łamach "American Heart Journal" opublikowano wyniki drugiej fazy międzynarodowego badania SIRIUS II, dotyczącego wpływu syntetycznej urodylatyny (nerkowy peptyd natiuretyczny) na funkcję nerek u pacjentów ze zdekompensowaną niewydolnością serca. (...)


Szkiełko i oko

Marcin Wełnicki

Medycyna staje się coraz bardziej szczegółowa i molekularna. Specjaliści zamykają się w swoich wąskich dziedzinach i czasem zapominają, że schorzenia naszego organizmu nawzajem się przenikają. Jedną z konsekwencji tego typu myślenia jest ciągłe poszukiwanie biomarkerów specyficznych tylko dla konkretnych patologii. Szpitale często nie dysponują jednak środkami finansowymi na zakup odczynników do oznaczania wyszukanych parametrów. Czasem jedyne, czym dysponujemy, to badanie podstawowe, na przykład morfologia krwi. Autorzy artykułu opublikowanego na łamach "American Heart Journal" przypominają, że rutynowe badanie krwi obwodowej może dostarczyć bardzo istotnych informacji na temat przebiegu i możliwych powikłań ostrego zespołu wieńcowego. (...)


Kawa czy herbata?

Marcin Wełnicki

Analiza uwzględniająca wiek oraz czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego wykazała statystycznie istotną redukcję ryzyka wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu u mężczyzn pijących więcej niż 7 filiżanek kawy dziennie w zestawieniu z tymi, którzy piją mniej niż 2 (ryzyko względne 0,77). Podobną zależność zaobserwowano pomiędzy osobami pijącymi więcej niż 2 filiżanki herbaty w porównaniu do tych, które herbaty w ogóle nie piją (ryzyko względne 0,79). Niestety, w odniesieniu do udarów krwotocznych i krwawień podpajęczynówkowych nie zaobserwowano ochronnego działania omawianych napojów. Mimo to wydaje się, że "mała czarna" nie tylko nie szkodzi zdrowiu, ale może okazać się eliksirem życia. (...)


MEDUKACJA

Bądź LEPszy w testach

Łukasz Małek

Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)


KONFERENCJE

Leczenie otyłości olbrzymiej

Katarzyna Mazowska

Stowarzyszenie Osób Chorych na Otyłość "MAXIMUS" i serwis www. otylosc. org zrzeszający osoby cierpiące na ChLO zorganizowały (16-18 maja w Jaworzu k. Bielska-Białej) VI Ogólnopolski Zjazd Pacjentów po "ChLO" z udziałem osób, które zamierzają poddać się chirurgicznemu leczeniu tej przypadłości. Uczestniczyli w nim m.in.: dr n. med. Mariusz Wyleżoł (chirurg zajmujący się tymi operacjami) oraz mgr Iwona Boniecka z Zakładu Żywienia Człowieka WUM, która - wraz ze studentkami należącymi do Studenckiego Koła Naukowego Dietetyków (Sekcji Badań nad Otyłością) - przeprowadziła prelekcje na temat zasad racjonalnego odżywiania po operacjach ChLO. Liczba pytań zadanych przez uczestników spotkania świadczyła o tym, jak niewielki nacisk jest kładziony na edukację dietetyczną wśród pacjentów po wykonanym zabiegu. (...)






bot